Abstrakt: |
Celem badania było określenie zakresu wsparcia społecznego i psychologicznego, jakie otrzymują matki dzieci niepełnosprawnych. Zastosowano Kwestionariusz Wsparcia Społecznego (NSSQ) J. Norberck w adaptacji J. Kirenko (2002). Badaniem objęto 80 matek dzieci niepełnosprawnych (grupa podstawowa) oraz 50 matek dzieci pełnosprawnych (grupa porównawcza). Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że sieć wsparcia społecznego matek dzieci niepełnosprawnych była znacznie bogatsza od sieci matek z grupy porównawczej. Zapytane o najbardziej znaczące osoby, wszystkie badane wskazywały najczęściej współmałżonków, własne matki i siostry. Pewną rolę odgrywali również przyjaciele, koledzy i sąsiedzi, w mniejszym stopniu specjaliści i duchowni wskazywani przede wszystkim przez matki dzieci niepełnosprawnych. Nie stwierdzono różnic między badanymi grupami w zakresie percepcji wsparcia w aspekcie ogólnym oraz w zakresie afirmacji, emocji i pomocy. Zróżnicowanie pojawiło się jednak w przypadku oceny osób znaczących – dla matek dzieci niepełnosprawnych źródłem pozytywnych emocji były głównie dzieci, następnie mąż, rodzice i rodzeństwo, z kolei matki dzieci pełnosprawnych uwzględniały tu także ojca. Matki z grupy podstawowej częściej ceniły też sąsiadów i specjalistów. Analogiczna zależność pojawiła się w przypadku źródła poczucia osobistego szacunku i podziwu – matki dzieci niepełnosprawnych częściej wskazywały na sąsiadów i specjalistów. Specjaliści okazali się też wzbudzać w matkach z grupy podstawowej większe zaufanie niż w matkach z grupy porównawczej. Największe zróżnicowanie badanych grup w zakresie pomocy udzielanej w trudnych sytuacjach życiowych wymagających doświadczenia lub zasobów finansowych stwierdzono w przypadku sąsiadów i sióstr, znacznie częściej wskazywanych przez matki z grupy podstawowej niż matki z grupy porównawczej. Matki dzieci niepełnosprawnych w przypadku choroby dziecka najczęściej liczyły na męża, matki i rodzeństwo, w dalszej kolejności również na sąsiada, znacznie rzadziej zaś od matek z grupy porównawczej – na specjalistów, przyjaciół i kolegów. |