Abstrakt: |
Badanie miało na celu odpowiedź na pytanie, jakimi sposobami dzieci łagodzą stres i napięcie mu towarzyszące. Jednocześnie stanowiło wstęp do opracowania polskiej wersji kwestionariusza mierzącego strategie radzenia sobie ze stresem przez dzieci. Badanie ankietowe objęło dziesięcio - i dwunastolatków z klas IV i VI szkoły podstawowej (N = 200), z równolicznymi grupami dziewcząt i chłopców. Przyczyny stresu najczęściej związane były z życiem szkolnym, rodzinnym i z rówieśnikami. W pierwszym przypadku najwięcej obaw budziły klasówki i przepytywanie (42%, częściej dziewczynki z kl. IV); zła ocena i uwagi (19%, dziewczynki bardziej w kl. IV, chłopcy w kl. VI); zachowanie nauczyciela (11%, równomierne). Pozostałe przyczyny – obawa przed pozostaniem w tej samej klasie na drugi rok, lęk przed utratą kogoś bliskiego, kłótnie rodziców, wyśmiewanie, przemoc – zajęły dalsze miejsce u 3-5% uczniów i rozkładały się równomiernie wśród dziewczynek i chłopców. Wśród wymienionych sposobów radzenia sobie ze stresem wyróżnić można następujące grupy: poszukiwanie wsparcia u innych; płacz, krzyk, agresja wobec przedmiotów; próby odwrócenia uwagi i zajęcia się czymś innymi (słuchanie muzyki, oglądanie telewizji, wysiłek fizyczny, sport); obwinianie się i racjonalne poszukiwanie rozwiązania problemu. Do najczęściej udzielanych odpowiedzi należały: 1) próbuję o tym zapomnieć: 14%; 2) słucham muzyki/bawię się, uprawiam sport: 12%; 3) zwierzam się komuś/płaczę: 10%. Osoby, do których dzieci mogły się zwrócić i które udzielały im wsparcia, to: przyjaciele (częściej młodsze dziewczynki), matka (34-38% niezależnie od płci dziecka), ojciec (częściej młodsi chłopcy). Około 6-10% dzieci szukało w sytuacji stresowej osamotnienia. Tylko trzech na 200 uczniów wymieniło nauczyciela jako osobę, do której mogą zwrócić się o pomoc. |