Abstrakt: |
Analizę językowego obrazu dorosłości przeprowadzono w oparciu o teksty zebrane podczas bezpośrednich rozmów z pięcioletnimi dziećmi uczęszczającymi do kieleckich i podkieleckich przedszkoli. Dodatkowo kontekstem badawczym były wypowiedzi z audycji radiowych Katarzyny Stoparczyk Dzieci wiedzą lepiej (emitowanych w Programie 3 Polskiego Radia oraz wydanych w formie płyty CD). W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że domenę dorosłości w językowym obrazie dzieci stanowił profil pracy i dojrzałości (np. Moja mam pracuje w pocie czoła, Mojego taty ciągle nie ma, bo pracuje za granicą). Dodatkowo w wypowiedziach przedszkolaków pojawiły się kwestie określonych stanów egzystencjalnych wynikających z dorosłości, tzn. starzenie się oraz śmierć jako naturalna konsekwencja przemijania (np. Mój dziadek jest stary jak świat). Na podstawie zgromadzonego materiału wykazano rozumienie przez dzieci takich pojęć jak miłość, z którą wiążą się pewne czynności zarezerwowane dla dorosłych ([dzieci] są jeszcze małe, nie rozumieją, nie mają piersi, nie mają niczego dorosłego, zarostów i nie mają takiego gustu). Wśród wypowiedzi badanych odnotowano ponadto czynności i stany związane z funkcjonowaniem dorosłych w określonych rolach społecznych (Mężczyźni są twardzi, a baby lubią tylko gadać, a małe bawić się lalkami i nic z tego nie mają). Przeprowadzona analiza pozwoliła sformułować wniosek o rejestrowaniu przez dzieci świata dorosłych w kategoriach obowiązku i powinności. |