Abstrakt: |
Analiza miała na celu przeglądowe przedstawienie problemu przemocy wobec dzieci w Polsce, w tym problemów definicyjnych i prawnych, z odwołaniem do większości znaczących badań ilościowych na temat przemocy fizycznej w Polsce z ostatniej dekady. Przegląd badań empirycznych rozpoczęto od wyjaśnienia trudności w oszacowaniu skali zjawiska przemocy fizycznej wobec dzieci. Następnie przedstawiono statystyki Komendy Głównej Policji dotyczące interwencji policyjnych w ramach procedury Niebieskich Kart (lata 1999-2011) jako najbardziej adekwatnego źródła danych na temat przemocy wobec dzieci oraz statystyki medyczne, które uwzględniają najbardziej skrajne przypadki pokrzywdzonych dzieci. Wśród badań dotyczących stosowania przemocy wobec własnych dzieci wymieniono: badanie cykliczne Centrum Badania Opinii Społecznej (1994-2009), badanie przeprowadzone na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej przez TNS OBOP w 2008 roku (MPiPS 2008), badania Fundacji Dzieci Niczyje zrealizowane przez SMG/KRC (Fluderska, Sajkowska, 2001; Fluderska, Sajkowska, 2003; Sajkowska, 2007; Sajkowska, 2009a), międzynarodowe badanie Childhood Without Abuse przeprowadzone w roku 2005 i 2010 (Fundacja Dzieci Niczyje, 2010). Wspomniane badania przeprowadzone przez Fundację Dzieci Niczyje obejmowały również pytania zadawane osobom dorosłym na temat doświadczania przemocy w dzieciństwie oraz pytania skierowane bezpośrednio do dzieci i młodzieży. Badania Fundacji, jak i w niektórych przypadkach badania MPiPS i CBOS-u poruszały problem czynników ryzyka związanych z ofiarą (płeć, wiek), związanych ze sprawcą (profil socjodemograficzny, dziedziczenie wzorców przemocy, alkoholizm i inne uzależnienia) oraz związanych z rodziną (trudności socjoekonimiczne). Czynniki ryzyka związane ze sprawcą, dotyczące niskich kompetencji wychowawczych, były przedmiotem badania jakościowego Moniki Sajkowskiej (2009b). Wszystkie wymienione badania dotyczyły również akceptacji stosowania kar fizycznych w społeczeństwie. W przeglądzie uwzględniono analizy związane z obrażeniami fizycznymi i śmiercią dzieci maltretowanych (Roszkowska, 2007; Marciński 2005) oraz urazami psychicznymi (Mazur, 2002; Pospiszył, 1994; Komender, 2001; Halemba, Izdebska, 2009). |