Abstrakt: |
Celem badania było określenie treści, form i metod kwalifikacji nauczycieli oraz zasięgu funkcjonowania pozaformalnej i nieformalnej edukacji dorosłych w zakresie „wiedzy niekonwencjonalnej”, ezoterycznej. Badanie miało również na celu wypracowanie procedur nadzoru pedagogicznego nad tą ofertą edukacyjną. W badaniu zastosowano metodę ukrytej obserwacji uczestniczącej (uczestnictwo w zajęciach), wywiadu swobodnego ukrytego z nauczycielami i organizatorami różnych form edukacyjnych, jawnego wywiadu skategoryzowanego z urzędnikami administracji samorządowej oraz analizę dokumentów (ofert programowych organizatorów i danych statystycznych urzędów administracji samorządowej). Wyniki badania w dużym stopniu potwierdziły prawdziwość hipotezy, zgodnie z którą edukacja pozaformalna i nieformalna przyjmuje postać „targowiska edukacyjnego”, pozbawionego nadzoru i sprzedającego uczestnikom wątpliwej jakości wiedzę w celach komercyjnych. Organizatorzy zajęć, najczęściej podmioty prywatne (osoby i firmy), oferują poprzez edukację nieformalną „lekarstwa” na wszystkie problemy, które następnie sprzedają, propagując przy okazji działalność fundacji/firmy i zyskując nowych wyznawców/uczestników. Brak nadzoru nad tego rodzaju inicjatywami uzasadniano brakiem jurysdykcji odpowiednich organów (np. kuratorium oświaty) w zakresie edukacji nieformalnej. Ewentualne podporządkowanie się istniejącym wymogom zależne było wyłącznie od chęci organizatorów różnych form tego rodzaju edukacji. Badaczka stawia pytanie, czy podkreślana przez respondentów wolność wyboru klientów usług edukacyjnych, którzy jako osoby niedokształcone poszukują rozwiązania swoich problemów w dobie społeczeństwa wiedzy, nie prowadzi do podwójnego upośledzenia tych osób – źle lokujących swoje nadzieje i pieniądze. |