Badanie przeprowadzono w celu m.in. diagnozy planów dalszej edukacji uczniów zamieszkujących tereny wiejskie oraz analizy czynników decydujących o wyborze szkoły ponadgimnazjalnej. Próbę badawczą stanowiło 131 uczniów trzecich klas gimnazjów w województwie podlaskim (wsie położone w okolicach Łomży). Do zebrania materiału posłużono się autorskim kwestionariuszem ankiety. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że większość respondentów decyzję o dalszym kształceniu podejmie samodzielnie (46% dziewcząt i 54,5% chłopców) lub wspólnie z rodzicami (52% dziewcząt i 29,8% chłopców). Okazało się również, że czynnikiem wpływającym na wybór przyszłej szkoły były zainteresowania badanych (33% uczennic i 54,4% uczniów). Wśród wskazywanych motywów znaczącą rolę odgrywała możliwość znalezienia zatrudnienia (7,4% dziewcząt oraz 10,4% chłopców). Do pozostałych czynników zaliczono m.in. renomę wybieranej szkoły, wybór kolegów i koleżanek, tradycje rodzinne, kryteria przyjęcia do szkoły czy atrakcyjność wyuczonego zawodu pod względem prestiżu i przyszłej pensji. Zwrócono uwagę, że odległość szkoły od miejsca zamieszkania oraz szybkość usamodzielnienia nie stanowiły motywu wyboru szkoły średniej. Zgromadzony materiał pozwolił wykazać również, że ponad połowa dziewcząt (53,6%) zamierza kontynuować naukę w liceum ogólnokształcącym, natomiast większość chłopców (55,9%) – w zespole szkół technicznych i ogólnokształcących. Okazało się, że żadna z uczennic nie zamierzała wybrać zespołu szkół o profilu zawodowym, a żaden uczeń nie chciał uczyć się w liceum plastycznym. Zgodnie z uzyskanymi odpowiedziami wykazano ponadto, że 57,4% dziewcząt planowało rozpocząć pracę zawodową po ukończeniu studiów magisterskich, wśród chłopców moment usamodzielnienia się przypadał wcześniej, w związku z ukończeniem technikum (45,5%).