Abstrakt: |
Sformułowano następujące pytania badawcze: Czy cechy temperamentu: siła procesu pobudzenia, siła procesu hamowania i ruchliwość procesów nerwowych mogą stanowić czynnik ryzyka w przypadku wypalania się nauczycieli wychowania fizycznego? Czy istnieje konfiguracja cech temperamentu, zagrażająca pojawieniem się syndromu wypalenia zawodowego? Założono wstępnie, że na narastanie wyczerpania emocjonalnego badanych nauczycieli będzie miał wpływ niski poziom siły procesu pobudzenia, a także, że cechy temperamentalne, w zależności od płci, będą wpływać odmiennie na proces wypalenia zawodowego w odniesieniu do wyczerpania emocjonalnego. Do pomiaru wykorzystano kwestionariusz MBI i kwestionariusz temperamentu PTS. Badaniem objęto 180 nauczycieli, w tym 87 kobiet i 93 mężczyzn z województw: mazowieckiego, kujawsko-pomorskiego oraz pomorskiego. Wykształceniem wyższym legitymowało się 49 nauczycieli ze szkoły podstawowej, 48 z gimnazjum, 42 z liceów ogólnokształcących i profilowanych oraz 25 ze szkół technicznych. W przypadku nauczycielek wychowania fizycznego stwierdzono, że na ich wypalanie się w większym stopniu wpływają biologiczne cechy temperamentu – przede wszystkim odporność psychiczna. U mężczyzn proces wypalenia zawodowego może natomiast pojawić się na skutek nieadekwatnego do potrzeb poziomu ruchliwości procesów nerwowych RPN. W przypadku nauczycielek temperamentalnym czynnikiem ryzyka wypaleniem okazała się konfiguracja takich cech temperamentu jak: niski wynik na skali siły procesu pobudzenia, przy średnim poziomie hamowania i ruchliwości procesów nerwowych. |