Abstrakt: |
W badaniach szukano odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu szkoły podstawowe likwidują bądź ograniczają deficyty rozwojowe uczniów oraz w jakim stopniu niewyrównane w porę mikrodeficyty determinują ich kariery szkolne. Badanie przeprowadzono przy współudziale pracowników poradni wychowawczo-zawodowych i nauczycieli studiujących zaocznie. Objęto nimi 300 uczniów (212 chłopców i 88 dziewcząt) wybranych losowo z 14 poradni wychowawczo-zawodowych (dziewięć z województwa białostockiego, pięć z województwa łomżyńskiego), u których w wyniku badań diagnostycznych w latach 1977/1978 i 1978/1979 stwierdzono mikrodeficyty rozwojowe i skierowano do pomocy korekcyjno-wyrównawczej. Dane o uczniu czerpano z czterech źródeł: poradni wychowawczo-zawodowej, w której uczeń został zdiagnozowany, ze szkoły podstawowej, szkoły ponadpodstawowej i środowiska rodzinnego. 297 uczniów miało trudności w czytaniu i pisaniu, 265 miało ponadto trudności z matematyką. Uczniowie mieli nakładające się mikrodeficyty rozwojowe i schorzenia somatyczne, co przekładało się na ich gorszą sytuację szkolną. 222 badanych zgodnie z zaleceniami zostało objętych pomocą korekcyjno-wyrównawczą: 203 w zespołach reedukacyjnych, 25 zaś pomocą indywidualną. Szkoły nie dopełniły obowiązku rekwalifikacji uczniów z mikrodeficytami rozwoju: z 300 badanych uczniów tylko 35 poddano badaniom kontrolnym. Z tej grupy tylko u sześciu stwierdzono pozytywne zmiany w obrazie psychofizycznym, zmienił się na korzyść iloraz inteligencji, uległy zmniejszeniu deficyty percepcji wzrokowej i słuchowej. Żaden z uczniów nie otrzymał orzeczenia o całkowitej likwidacji mikrodeficytów. 57 uczniów opuściło szkołę podstawową przed jej ukończeniem, co należy uznać za porażkę nie tylko ucznia, lecz także szkoły. Tylko 95 uczniów nie powtarzało klas w szkole podstawowej. Uczniowie mieli poważne trudności z języka polskiego, matematyki, języka rosyjskiego i geografii. Z 226 absolwentów tylko 1 podjął naukę w szkole średniej, 109 w szkołach zawodowych, 13 w zakładach doskonalenia zawodowego i 13 w szkołach przyzakładowych. Dalszej nauki nie podjęło 90 absolwentów, w tym 36 nie podjęło ani pracy, ani przyuczania się do zawodu. Kariery szkolne badanej grupy są niekorzystne zarówno dla poszczególnych jednostek, jak i dla społeczeństwa. Wyniki badań stanowią sygnał, że szkoły podstawowe prowadzą terapię pedagogiczną nieefektywnie i nieskutecznie. |