Abstrakt: |
Celem analizy było określenie znaczenia kapitału społecznego dla wyników pracy w polskich gimnazjach, mierzonych liczbą punktów uzyskanych przez uczniów w egzaminach zewnętrznych. Na podstawie wyników badań międzynarodowych autorka przyjęła rozróżnienie na kapitał społeczny charakteryzujący klasy oraz na kapitał społeczny charakteryzujący społeczność, w której działają gimnazja. Założyła ponadto, że to szkolny kapitał społeczny będzie czynnikiem kształtującym wyniki egzaminów. Szkolny kapitał społeczny oznaczał taką kulturę czy atmosferę w szkole, jaka wpływa na traktowanie szkoły jako wspólnoty. To oznacza, że w szkołach o wysokim poziomie kapitału społecznego uczniowie są częściej wspierani przez kolegów i nauczycieli, słabsi wychowankowie otrzymują pomoc ze strony szkoły; wszyscy są zachęcani do zabierania głosu podczas lekcji. Analiza zaprezentowana w artykule stanowiła część większego badania społeczno-ekonomicznych uwarunkowań wyników zewnętrznych w polskich szkołach (2005-2007). W badaniu tym posłużono się metodą studiów przypadku, którymi objęto klasy trzecie w wybranych gimnazjach, a także ankietą audytoryjną wśród 1203 uczniów i 779 rodziców i wywiadami pogłębionymi z dyrektorami szkół, pedagogami szkolnymi i wychowawcami klas trzecich. Zgodnie z hipotezą badawczą potwierdzono wpływ szkolnego kapitału społecznego na wyniki części matematyczno-przyrodniczej egzaminu gimnazjalnego. Stwierdzono ponadto istotny negatywny związek między odsetkiem uczniów zamierzających kontynuować naukę w zasadniczej szkole zawodowej a średnim wynikiem egzaminu w części humanistycznej oraz dodatni związek między odsetkiem uczniów zamierzających kontynuować naukę w liceum ogólnokształcącym a wynikiem części matematyczno-przyrodniczej. |