Abstrakt: |
W analizie wykorzystano dane z dwóch projektów finansowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: Dostęp do pełnowartościowego zatrudnienia wśród młodych Polaków: znaczenie, tendencje, bariery oraz Przemiany struktury społecznej w Polsce: ogólnokrajowe badania panelowe POLPAN 1988-2008. Celem artykułu jest określenie skali i znaczenia nadwyżki wykształcenia na polskim rynku pracy. Zakłada się, że w Polsce występuje zjawisko nadwyżki wykształcenia – na znaczną skalę i o trwałym charakterze. Badania Głównego Urzędu Statystycznego na temat popytu na pracę w Polsce wskazują, że duże zapotrzebowanie dotyczy zawodów niewymagających szczególnie wysokich kwalifikacji. W kilku niedużych miastach powiatowych przeprowadzono studia przypadków, które ujawniły, że niejednokrotnie osoby z wyższym wykształceniem podejmują prace nisko kwalifikowane. Na podstawie wyników badań POLPAN stwierdzono, że w latach 1988-2003 gwałtownie wzrosła skala „obiektywnego” niedopasowania pracy do poziomu wykształcenia. Tendencja ta uległa zahamowaniu w 2008 roku. Analizy wskazują ponadto, polski rynek pracy nie nadąża za zmianami w strukturze edukacyjnej – kolejne roczniki absolwentów będą miały coraz mniejsze szanse na pracę zgodną ze zdobytym wykształceniem. Względnie trwały charakter nadwyżki wykształcenia oznacza, że większość osób, zwłaszcza młodych, ma niewielką szansę na zmianę, nawet w ciągu pięciu lat, jeśli już raz znajdzie się w pracy o zbyt niskich wymogach kwalifikacyjnych. |