Abstrakt: |
Celem badania była analiza zachowań językowych u dzieci z dysfunkcjami, a także diagnoza ich trudności w werbalnym porozumiewaniu się. Próbę badawczą stanowiły dwie 14-osobowe grupy dzieci w wieku od sześciu do ośmiu lat. W grupie eksperymentalnej znalazły się osoby z różnymi objawami zaburzeń mowy o podłożu endogennym oraz o różnym stopniu ich nasilenia. Grupę kontrolną tworzyły natomiast dzieci o prawidłowym rozwoju mowy. Projekt badawczy przebiegł dwuetapowo. W pierwszym zrealizowano badania specjalistyczne: psychologiczne i medyczne, w tym neurologiczne, EEG, CT, foniatryczne, audiologiczne (oraz genetyczne u pięciorga dzieci). W drugim etapie przeprowadzono badania eksperymentalne logopedyczne. Do zebrania materiału posłużono się także metodami i narzędziami opracowanymi przez Halinę Mierzejewską i Danutę Emilutę-Rozyzę. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że trudno w jednoznaczny sposób ocenić przyczynę stwierdzonych u dzieci nieprawidłowości w identyfikowaniu i różnicowaniu dźwięków mowy (wśród możliwych czynników wskazano uszkodzenie struktur mózgowych oraz opóźnienie w prawidłowym kształtowaniu się funkcji słuchu fonematycznego). Ponadto zgromadzony materiał pozwolił wykazać w grupie eksperymentalnej znaczne różnice w stopniu nasilenia zarejestrowanych nieprawidłowości w mowie (w tym m.in. zniekształcenia dźwięków, elizje, metatezy dźwięków czy brak realizacji całych sprawdzanych struktur). Dodatkowo na podstawie analizy danych sformułowano wniosek o dostatecznie nieustabilizowanym jeszcze u niektórych dzieci z dysfunkcjami mózgowymi systemie dźwięków języka polskiego. |