Abstrakt: |
Przedmiot projektu badawczego stanowiły metody nauczania pisma L. Braille’a. Badaniem objęto polskie szkoły dla dzieci z niepełnosprawnością wzrokową (tj. dziewięć środków szkolno-wychowawczych w Bydgoszczy, Dąbrowie Górniczej, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Laskach pod Warszawą, Wrocławiu, Warszawie oraz Owińskach koło Poznania). Do zebrania materiału badawczego zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem ankiety, a także obserwację, wywiad oraz analizę dokumentów. Próbę badawczą stanowili wszyscy nauczyciele uczący pisma punktowego w klasach początkowych (29 osób). Ponadto przeprowadzono wnikliwą analizę stosowanych programów i metod nauczania brajla w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Szwecji oraz Francji. Na podstawie zgromadzonego materiału stwierdzono, że zdaniem ankietowanych pedagogów nie istnieje opracowany program i zunifikowana metoda wprowadzania brajla u dzieci z klas początkowych (ponad połowa respondentów nie znała tego rodzaju opracowań). Okazało się, że zdecydowana większość badanych posługiwała się wiedzą tyflopedagogiczną podczas wprowadzania brajlowskich liter. Wszyscy polscy nauczyciele uczyli zapisu na maszynie brajlowskiej (jedna trzecia respondentów dodatkowo wprowadzała naukę pisania za pomocą tabliczki i dłutka). W wyniku analizy amerykańskich, brytyjskich, szwedzkich oraz francuskich programów oraz metod nauczania zaobserwowano, że w krajach anglojęzycznych największą popularnością wśród rodzajów zapisu pisma punktowego cieszyły się skróty brajlowskie (inaczej zwane brajlem stopnia drugiego lub Contracted Braille). We Francji podobnie jak w Polsce nauka systemu skrótowego rozpoczyna się na późniejszym etapie kształcenia, z kolei w Szwecji powyższa metoda nie należy do popularnych. Ponadto zwrócono uwagę na obejmowanie niewidomych dzieci edukacją brajlowską w zagranicznych systemach oświatowych już na etapie przedszkolnym. |