Abstrakt: |
W badaniu poświęconym komunikacji niewerbalnej uczniów niesłyszących wzięło udział 39 wychowanków Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niesłyszących w Krakowie. W badanej próbie znalazło się 24 chłopców i 15 dziewcząt w wieku od dziewięciu do 13 lat. Do zebrania materiału wykorzystano technikę analizy dokumentów dzieci oraz wywiadu z pedagogiem szkolnym, psychologiem, nauczycielką, rodzicami i wychowawcami w internacie. 26% dzieci nabyło głuchotę w okresie płodowym, w tym czterech badanych na skutek różyczki u matki, trzech z powodu zachorowania matki na grypę, dwóch – na toskoplazmozę. U dziewięciu badanych nastąpiło uszkodzenie słuchu z dodatkowymi dysfunkcjami rozwojowymi. Głuchotę we wczesnym dzieciństwie nabyło ośmioro dzieci. W przypadku sześciorga nieznane były przyczyny upośledzenia słuchu. Niedorozwój intelektualny w stopniu lekkim dotyczył ośmiu badanych, wady wzroku – także ośmiu, zaburzenia zmysłu równowagi – siedmiu, zaburzenia neurologiczne – sześciu, autyzm – sześciu, niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym – pięciu, ADHD – pięciu, zaburzenia endokrynologiczne – czterech, niedorozwój intelektualny w stopniu znacznym – dwóch, niepełnosprawność ruchowa – dwóch, mózgowe porażenie dziecięce – dwóch. Wszyscy badani uczniowie stosowali gesty w postaci emblematorów – niewerbalnych substytutów konkretnych słów, np. klaskanie dla wyrażenia aprobaty. 25 dzieci korzystało ponadto z adaptatorów dla zaspokojenia określonych potrzeb psychicznych albo fizycznych, np. w postaci wiercenia się na krześle, drapania się po głowie, by wyrazić znudzenie albo zdenerwowanie. |