Badanie przeprowadzono w celu odpowiedzi na pytania: Jaki jest poziom rozumowania operacyjnego u uczniów zaliczanych do lekko upośledzonych umysłowo w nauczaniu początkowym w szkole specjalnej, w zakresie koniecznym dla kształtowania pojęcia liczby, umiejętności arytmetycznych i rozumienia sensu pomiaru długości i objętości płynów? W jakim stopniu na przyczyny niezadowalających wyników kształcenia matematycznego w nauczaniu początkowym uczniów zaliczanych do lekko upośledzonych umysłowo może wpływać rozbieżność pomiędzy sposobem kształtowania wiadomości i umiejętności matematycznych a możliwościami intelektualnymi w zakresie operacyjnego rozumowania? Próbę badawczą stanowiło 245 uczniów zaliczanych do lekko upośledzonych umysłowo, uczęszczających do klas I-III szkół specjalnych (w tym do klas pierwszych – 82 osoby, klas drugich – 79 osób, klas trzecich – 84 osoby). Do zebrania materiału badawczego zastosowano zestaw eksperymentów diagnostycznych Operacyjne rozumowanie na poziomie konkretnym. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że większość respondentów nie reprezentowała poziomu operacji konkretnych w następujących zakresach: ustalania stałości ilości nieciągłych, szeregowania, ustalania stałości długości, ustalania stałości masy oraz ustalania stałości objętości cieczy. Okazało się również, że przyczyną niezadowalających efektów nauczania była niewspółmierność między sposobem kształtowania wiadomości (w tym pojęcia liczby naturalnej, arytmetyki tych liczb oraz miary) a możliwościami intelektualnymi respondentów. Jednocześnie zaobserwowano wolny, ale systematyczny wzrost kompetencji badanych uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym.