Tytuł badania: |
Rozumienie sytuacji społecznej przez dzieci w klasie I a ich umiejętność współpracy z rówieśnikami i popularność w grupie |
Typ badania: |
podłużne |
Data: |
[2011] |
Badacz: |
Maria Deptuła, Agnieszka Misiuk |
Abstrakt: |
Celem badania było poznanie zdolności dzieci z klasy pierwszej szkoły podstawowej do rozpatrywania sytuacji społecznych z perspektywy różnych zaangażowanych w nie stron. Zastosowano technikę opracowaną przez A. Misiuk, będącą adaptacją Historyjki do badania zdolności do uświadamiania sobie konsekwencji czynu M. Deptuły (1996). Badanym dzieciom przedstawiono historyjkę ilustrowaną obrazkami, odpowiedzi notowano i kodowano w dwóch kategoriach: 1) skutki dotyczące ofiary niewłaściwego zachowania, 2) skutki dotyczące sprawcy niewłaściwego zachowania opisanego w historyjce. Do pomiaru umiejętności współpracy wykorzystano z kolei obserwację dzieci podczas realizacji działania plastycznego Wynalazki wymagającego współpracy w grupie. Do pomiaru popularności dzieci zastosowano test socjometryczny Plebiscyt życzliwości i niechęci. Badaniem objęto 343 dzieci z piętnastu klas pierwszych szkoły podstawowej. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że wśród dzieci rzadko podejmujących współpracę w grupie było najwięcej osób mających problem z przewidywaniem następstw różnych zachowań pojawiających się w relacjach z rówieśnikami. Z kolei wśród dzieci o przeciętnym poziomie umiejętności współpracy dominowały osoby potrafiące spojrzeć na daną sytuację tylko z jednej perspektywy (ofiary lub sprawcy). Na tle tych dwóch grup wyraźnie wyróżniały się dzieci o wysokim poziomie umiejętności współpracy, które jednocześnie cechowały się wysokim poziomem decentracji interpersonalnej, to znaczy potrafiły spojrzeć na daną sytuację z różnych perspektyw. Analiza zależności między rozumieniem sytuacji społecznej a pozycją dzieci na skali popularności pozwoliła stwierdzić, że dzieci potrafiące dostrzegać punkt widzenia odmienny niż własny i uwzględniać go w swoich działaniach były częściej akceptowane przez rówieśników niż dzieci mające trudności pod tym względem. |
Deskryptory TESE: |
zachowania społeczne, współpraca, szkoła podstawowa, relacje interpersonalne, dziecko |
TESE descriptors: |
social behaviour, cooperation, primary school, interpersonal relations, child |
Publikacje: |
- Deptuła, M. i Misiuk, A. (2011). Rozumienie sytuacji społecznej przez dzieci w klasie I a ich umiejętność współpracy z rówieśnikami i popularność w grupie. Edukacja, 2, 36-43.
|