Abstrakt: |
Badania miały na celu sprawdzenie efektywności nauczania wybranych tematów z historii metodą problemową. Badania przeprowadzano dwukrotnie: w roku szkolnym 1988/1989 (badanie pierwsze) i 1989/1990 (badanie drugie) na terenie szkoły podstawowej specjalnej w Kaliszu. Badanie pierwsze miało ustalić wpływ metod problemowej i tradycyjnej na efektywność nauczania i uczenia się historii uczniów klas siódmej szkoły specjalnej. Przeprowadzono je drogą eksperymentu pedagogicznego. Metodą uzupełniającą była obserwacja bezpośrednia. W badaniu drugim postawiono pytania badawcze uszczegóławiające ten problem, dotyczące zależności między metodami pracy dydaktycznej a przyrostem, operatywnością i trwałością wiedzy przedmiotowej z historii. W badaniu pierwszym brało udział łącznie 44 uczniów (klasa eksperymentalna N = 23, klasa kontrolna N = 21). W badaniu drugim – 38 uczniów (odpowiednio N = 18 i N = 20). W badanych grupach przeważali uczniowie pochodzenia robotniczego (w badaniu pierwszym: 68%, w badaniu drugim: 86%). Podstawę efektywności nauczania stanowiła liczba punktów uzyskanych w teście sprawdzającym wiadomości szkolne z historii. Sprawdzian wiadomości za pomocą testu przeprowadzono w badaniu pierwszym w dwóch etapach (badanie wstępne i końcowe), w badaniu drugim – w trzech etapach (wstępne, końcowe i dystansowe). Dla sprawdzenia, czy różnice w wynikach badanych klas są statystycznie istotne, wykorzystano test t-studenta dla prób niezależnych i zależnych. Hipotezy o wpływie nauczania problemowego na większy przyrost wiedzy, większy wzrost operatywności i większą jej trwałość zweryfikowano pozytywnie. Stosowanie metody problemowej w nauczaniu podnosi efektywność pracy dydaktycznej; problemowe ujmowanie materiału wpływa na bardziej gruntowne opanowanie wiadomości przez uczniów. W świetle wyników badania można polecić stosowanie metody problemowej w nauczaniu – uczeniu się historii uczniów upośledzonych w stopniu lekkim. |