Abstrakt: |
Cele badań: ustalenie wzorca osobowego absolwenta kierunku rehabilitacji ruchowa, określenie pozycji zawodowej absolwentów tego kierunku, określenie poziomu samoakceptacji zawodowej reprezentatywnej grupy przedstawicieli tego zawodu, analiza efektywności kształcenia studentów na kierunku rehabilitacja ruchowa w AWF z punktu widzenia samych absolwentów i kadry kierowniczej. Badaniami objęto: 324 absolwentów rehabilitacji ruchowej AWF we Wrocławiu, Poznaniu i Warszawie, pracujących w makroregionach: dolnośląskim, wielkopolskim, warszawskim i byłym województwie łódzkim (190 kobiet i 134 mężczyzn); 110 reprezentantów kadr kierowniczych rehabilitacji i ekspertów (ordynatorzy oddziałów, dyrektorzy szpitali, lekarze, kierownicy placówek rehabilitacyjnych i terapeuci z ponad dwudziestoletnim stażem); 200 pacjentów szpitali i przychodni rehabilitacyjnych (92 kobiety, 108 mężczyzn) o wykształceniu co najmniej średnim, poddawanych zabiegom rehabilitacyjnym w PSK-1 we Wrocławiu, Szpitalu Górniczym w Lubinie, Szpitalu Rejonowym w Głogowie, GHSZOZ w Lubinie, GHSZOZ w Polkowicach i Przychodni Rehabilitacyjnej ZOZ w Głogowie. Wykorzystano następujące narzędzia badawcze: kwestionariusz ankietowy dla kadry kierowniczej, kwestionariusz ankietowy dla absolwentów, listę cech osobowości kinezyterapeutów. Przeprowadzono analizę dokumentów prawnych i programów kształcenia. Podstawę oceny efektywności nauczania psychologii stanowiły wypowiedzi badanych absolwentów; wykorzystano również wypowiedzi ekspertów dotyczące wiedzy i umiejętności absolwentów oraz analizę efektywności eksperymentalnych metod nauczania w Zakładzie Psychologii AWF we Wrocławiu. Przed rozpoczęciem zajęć z psychologii klinicznej i po ich zakończeniu dokonywano pomiarów: lęku jako stanu i jako cechy, poziomu samoakceptacji, poczucia umiejscowienia kontroli oraz empatyczności poznawczej; w tym celu wykorzystano kwestionariusze: Spielbergera (według S. Sieka), Drwala (Kwestionariusz Delta do pomiaru poczucia kontroli), Węglińskiego (Kwestionariusz Rozumienia Empatycznego innych ludzi), Herbergera. Bezwzględna większość badanych za najważniejszą cechę wzorca osobowego absolwenta rehabilitacji uznała cierpliwość. Zgodnie z postulatami pacjentów oraz teorii rehabilitacji propagowany wzorzec należy wzbogacić o treści humanistyczne i moralne. Wzorzec osobowy zdeterminowany jest czynnikami kształtującymi sytuację psychospołeczną badanych. Poziom samoakceptacji zawodowej magistrów rehabilitacji ruchowej stanowi czynnik różnicujący badane podgrupy – wyniki świadczące o małej satysfakcji zawodowej i niskim poziomie samoakceptacji dotyczą znacznego odsetka kobiet, osób o pochodzeniu rzemieślniczym, pracowników przychodni rehabilitacyjnych, osób o stażu od dwóch do pięciu lat, absolwentów studiów zaocznych i stacjonarnych z wychowania fizycznego ze specjalizacją, absolwentów AWF w Warszawie i Krakowie. Ogólne przygotowanie magistrów rehabilitacji, przygotowanie do psychologicznej pracy z pacjentem oraz przygotowanie pedagogiczne należy ocenić jako przeciętne. Stopień samooceny z zakresu pedagogicznego przygotowania zawodowego jest zdeterminowany miejscem zatrudnienia. Niski jej poziom przejawiają absolwenci pracujący krócej niż pięć lat. Osoby nisko oceniające swoje przygotowanie pedagogiczne o wiele rzadziej stosują różnego rodzaju środki i metody oddziaływania wychowawczego na pacjenta. Najczęściej do usprawniania instrumentalnego ograniczają się absolwenci studiów zaocznych. Można wyróżnić dwa rodzaje postaw zawodowych absolwentów: kompetencyjną, której reprezentanci kładą nacisk na profesjonalne przygotowanie do pracy z pacjentem (paramedyczny charakter pracy), humanistyczną, której przedstawiciele zwracają uwagę na kontakt z pacjentem i oddziaływanie na jego osobowość (parapedagogiczny charakter zawodu). |