Abstrakt: |
Celem badania była ocena przebiegu procesu przystosowania do nowego środowiska we wczesnym dzieciństwie oraz określenie zależności między tym przebiegiem przystosowania do przedszkola a przystosowaniem do szkoły. Badaniem objęto 30 sześciolatków uczęszczających do dwóch klas „zerowych”, objętych rocznym oddziaływaniem wychowawczym w białostockim przedszkolu. Badanie zrealizowano w trzech etapach: 1) ocena przystosowania dzieci w okresie pierwszego kontaktu z przedszkolem; 2) ocena przystosowania dzieci pod koniec pobytu w „zerówce”; 3) ocena przystosowania dzieci do klasy pierwszej szkoły podstawowej pod koniec roku szkolnego. Zastosowano metodę obserwacji oraz Kwestionariusz zachowania się dziecka w przedszkolu i szkole CBI W.S. Schaefera i M. Aaronson w opracowaniu J. Rembowskiego. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że w ciągu dwóch lat obserwacji oraz poprzez porównanie wyników trzech pomiarów w zachowaniu dzieci nastąpiły istotne zmiany. Na początkowym etapie wiele dzieci nie wykazywało wystarczającego poziomu przystosowania do przedszkola, ujawniając zaburzenia zachowania, często w zakresie wielu dziedzin rozwoju. 34% badanych dzieci, których poziom przystosowania na początku roku był niski lub bardzo niski, pod koniec roku prezentowało poziom dobry lub bardzo dobry. W przypadku 17% dzieci początkowo nieprzystosowanych stwierdzono natomiast, że zachowania negatywne wobec przedszkola uległy nasileniu. U dzieci niemających trudności w przystosowaniu się częściej stwierdzano zachowania pozytywne niż w drugiej grupie. Z kolei przebieg procesu przystosowania badanych do pierwszej klasy szkoły podstawowej wykazywał tendencję do powtarzania zaburzeń procesu przystosowania do kolejnego środowiska. Wyodrębniono kilkoro dzieci, które przejawiały problemy w zachowaniu przez cały okres badania. W przypadku części dzieci zaburzenia w zachowaniu ustąpiły po rocznym pobycie w grupie przedszkolnej, lecz wróciły w kontakcie z nowym środowiskiem. Potwierdzało to tezę o utrzymywaniu się zaburzeń procesu przystosowania w okresie wczesnego dzieciństwa. |