Abstrakt: |
Przedmiotem badania była grzeczność językowa jako składnik kompetencji kulturowej w nauczania języka polskiego jako obcego. Badaniem ankietowym objęto koreańskich studentów uczących się języka polskiego w Studium Języka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Badanie przeprowadzono w trzech grupach: 1) studentów rozpoczynających naukę języka polskiego w Polsce, 2) studentów po pierwszym semestrze nauki języka polskiego w Poznaniu, 3) studentów po pierwszym roku nauki języka polskiego. Studenci korzystali z popularnego podręcznika Hurra!!! Po polsku (część 1 i 2; Małolepsza, Szymkiewicz, 2005). Pytania zawarte w kwestionariuszu dotyczyły zachowań grzecznościowych w sytuacjach życia codziennego. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że na pierwszym poziomie znajomości języka można było zaobserwować podstawową orientację w zakresie uwarunkowań pragmatycznych grzeczności językowej, głównie świadomość różnicy zachowań grzecznościowych w sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych (np. formuły powitalne). Na tym poziomie kompetencja kulturowa w zakresie grzeczności językowej wyprzedzała ogólną kompetencję językową (gramatyczną i leksykalną). Na drugim poziomie znajomości języka wśród studentów znacznie wzrastał repertuar nieoficjalnych formuł grzecznościowych, w mniejszym zaś stopniu formuł neutralnych i oficjalnych. Na trzecim poziomie znajomości języka, czyli po roku nauki w Polsce, studenci prezentowali bardzo wysoki poziom kompetencji kulturowej w zakresie grzeczności językowej. Swobodnie i bezbłędnie rozróżniali sytuacje i formuły nieoficjalne od oficjalnych, zyskiwali pewną sprawność w składaniu kondolencji, wzrastał stopień ich znajomości zachowań oficjalnych, przede wszystkim zaś wydatnie wzrastał stopień idiomatyzacji wypowiedzi grzecznościowych. Nie stwierdzono przejawów interferencji językowej w obszarze grzeczności, co można było wiązać z głębokimi różnicami kulturowymi w tym zakresie. |