Abstrakt: |
Celem badania było określenie czynników generujących stres w pracy nauczyciela z uwzględnieniem perspektywy kobiet i mężczyzn oraz stażu pracy pedagogicznej. Wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego z zastosowaniem kwestionariusza własnej konstrukcji, składającego się z 52 stwierdzeń zakwalifikowanych do 10 kategorii. Badaniem objęto 465 nauczycieli, w tym 397 kobiet i 68 mężczyzn. Respondenci uczyli w różnych typach szkół, najczęściej w gimnazjach, z województwa opolskiego i śląskiego. Do czynników wskazywanych najczęściej jako generujących stres należały: zaskakiwanie nauczycieli zmianami i przepisami, postrzeganie przez otoczenie społeczne pracy nauczycieli jako niekończącej się wraz z dzwonkiem (ponad 50% wskazań zarówno kobiet, jak i mężczyzn). W dalszej kolejności wymieniano zbyt wygórowane wymagania wobec nauczycieli, postawy roszczeniowe rodziców, duży nakład pracy poza godzinami lekcyjnymi, brak motywacji uczniów do nauki oraz niski prestiż społeczny zawodu (40-50% wskazań zarówno kobiet, jak i mężczyzn). W dalszej kolejności znalazły się trudności w realizacji zadań dydaktycznych ze względu na dużą liczebność uczniów w klasie, przerzucanie na nauczyciela winy za niepowodzenia dziecka przez rodziców, poczucie odpowiedzialności za każde dziecko, niskie pobory w stosunku do obciążenia pracą, konieczność szybkiego podejmowania decyzji w sprawach wychowawczych, agresja ze strony uczniów, wandalizm w szkole (30-40% odpowiedzi zarówno kobiet, jak i mężczyzn). Kobiety częściej dostrzegały sytuacje edukacyjne generujące stres niż badani mężczyźni. Im dłuższy był staż pracy nauczycieli, tym mniej takich sytuacji wskazywano. |