Abstrakt: |
Przegląd badań poświęcono stresowi związanemu z wykonywaniem zawodu nauczyciela, w tym źródłom stresu nauczycielskiego, wypaleniu zawodowemu wśród nauczycieli oraz sposobom wartościowania pracy jako buforu na stres. Omówiono związek między neurotyzmem a wysokim poziomem stresu nauczycieli oraz między introwersją i stresem, które ujawniono w badaniach D. Fontany (1998). Poruszono kwestię 10 grup czynników obciążających, na które narażeni są pedagodzy zdaniem Ch.J. Traversa i C.L. Coopera (1993). Zrelacjonowano badanie dotyczące uwarunkowań stresu nauczycielskiego H. Sęka (2004) oraz badanie dotyczące oddziaływania warunków pracy na polskich nauczycieli J. Pyżalskiego (2010). Omówiono również definicję wypalenia zawodowego Ch. Maslacha oraz A.H. Pinesa i E. Aronsona. Wśród badań skoncentrowanych na zagadnieniu wypalenia zawodowego nauczycieli pojawiło się badanie N. Ogińskiej-Bulik dotyczące stresu w zawodach usług społecznych (2006); badanie C. Trendalla dotyczące zależności między stresem nauczycielskim a płcią (1989); badanie dotyczące wypalenia zawodowego nauczycieli kształcenia specjalnego M. Sekułowicz (2002) oraz badanie dotyczące predykatorów wypalenia zawodowego wśród nauczycieli E. Lisowskiej (2012). Przywołano również badanie wskazujące na większe obciążenie stresem nauczycieli pracujących w liceach niż nauczycieli szkół podstawowych i specjalnych (Mandal, 1999), serię badań określających skalę wypalenia zawodowego wśród nauczycieli (m.in. Tucholska, 2009; Grzegorzewska, 2006) oraz badania wskazujące na zależność między wiekiem i stażem pracy a wypaleniem zawodowym nauczycieli (m.in. Farber, 1991; Krawulska-Ptaszyńska, 1991; Kirenko, Zubrzycka-Maciąg, 2011). Omówiono również badania dotyczące sposobu wartościowania pracy nauczyciela (m.in. Korczyński, 2006). |