Abstrakt: |
Celem badania była analiza podręczników i materiałów dydaktycznych wydanych po 2004 roku pod kątem nasycenia androcentryzmem językowym. Analizie poddano sześć podręczników do nauczania zintegrowanego, dwa podręczniki dla dzieci sześcioletnich oraz dwa materiały wspomagające dydaktykę. Oprócz tego zrealizowano minieksperyment psycholingwistyczny wśród dzieci w wieku 3-6 lat, mający sprawdzić naturalne kompetencje w zakresie umiejętności tworzenia feminatiwów od istniejących maskulinów, co miało stanowić przyczynek interpretacyjny. Wyniki badania pozwoliły zaobserwować pozytywne przykłady wykorzystania technik redakcyjnych w postaci naprzemiennego stosowania dwóch rzeczowników zamiast jednego (np. uczeń i uczennica), aktualizowania trybu rozkazującego (np. Wypowiedz sylabami nazwy…, Narysuj coraz mniejsze…) lub stosowania innych form fleksyjnych, nierelewantnych ze względu na kategorię płci (np. kadra nauczająca, osoby uczące się). Jednocześnie można było odnaleźć wiele przykładów skrajnie androcentrycznego przekazu językowego (np. Na jakim filmie byłeś ostatnio w kinie? Czy chciałbyś go polecić swoim kolegom? Uzasadnij dlaczego; Co łączy, a co różni prace twoich kolegów? Na podstawie obrazków opowiedz, gdzie spędzali wakacje i co robili twoi koledzy; Opowiedz znaną ci lub wymyśl własną historię powstawania twojej miejscowości i opowiedz ją kolegom w klasie; Psychozabawa: jestem odważny, zostaję sam w domu…). W związku z relacją język-myślenie dbałość o symetrię językowo-rodzajową uznano we wnioskach za zjawisko wysoce pożądane i postulowane już od dawna w innych krajach europejskich, na przykład na gruncie lingwistyki niemieckojęzycznej. |