BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Przemoc rówieśnicza w gimnazjum a płeć. Kontekst społeczno-kulturowy
Instytucja:
Data: [2012]
Badacz: Iwona Chmura-Rutkowska
Abstrakt:

Przegląd badań poświęcono roli stereotypów i przekonań związanych z płcią w doświadczaniu codzienności szkolnej, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji przemocy. Stwierdzono, że niezależnie od kraju, wieku uczniów i typu szkoły najbardziej niebezpiecznymi i agresywnymi uczniami byli chłopcy, którzy dominowali w szczególności w przemocy fizycznej o dużym stopniu brutalności, z użyciem narzędzi i broni oraz w zakresie przemocy seksualnej (Osako, 1997; Smith, 2003; Smith i in., 1999; Watson, 2007; Guerin, Hennessy, 2004; Benbenishty, Astor, 2005; Olweus, 2007). Liczba chłopców wśród sprawców wzrasta wprost proporcjonalnie do stopnia brutalności, fizycznego i seksualnego charakteru czynów (Ostrowska, Surzykiewicz, 2005; Brzezińska, Hornowska, 2007; Czapiński, 2009; Dąbrowska-Bąk, 1995; Jachym, 1998; Gruszczyńska, 2008). Większość ofiar przemocy seksualnej i szykanowania ze względu na płeć stanowią dziewczęta (m.in. Wołosik, 2006; Wołosik, Majewska, 2010), chłopcy natomiast przeważają wśród ofiar wszystkich pozostałych form zachowań agresywno-przemocowych ze strony rówieśników. W analizie problemów szkoły należy zatem wziąć pod uwagę rodzajową specyfikę rozwoju psychobiologicznego oraz bagaż stereotypów i norm społeczno-kulturowej konstrukcji kobiecości i męskości (Thorne, 1993; Blair i in., 1995; Martino, Pallotta-Charolli, 2005; Kehily, 2003). Pomimo rejestrowania we wszystkich polskich badaniach różnic między dziewczętami i chłopcami w zakresie częstości używania i podlegania formom przemocy nie bierze się ich pod uwagę w projektowaniu prewencji w szkołach. Agresywne zachowania i przemoc ze strony chłopców traktowane są często jako normalny sposób zwracania na siebie uwagi, zdobywania pozycji w grupie, rozwiązywania problemów, zalecania się do dziewcząt i podkreślania męskości (m.in. Kopcewicz, 2007). Badacze zachodni szacują, że jedna na cztery, pięć dziewczynek doświadcza w okresie dojrzewania przemocy fizycznej i seksualnej w intymnym związku z chłopcem, natomiast polscy badacze zwracają uwagę, że młodzież jest często przekonana, że wiele form przemocy jest normalnym elementem relacji między chłopakiem a dziewczyną (Czapczyńska, 2009; Wołosik, 2006; Wołosik, Majewska, 2010). Przemoc wobec dziewcząt wpisuje się w szeroki kontekst idei kultury konsumpcji i posiadania (m.in. Wójtewicz, 2007; Szlendak, 2004; Gromkowska, 2002; Kowalczyk, 2002). Do czynników budujących popularność dorastających dziewcząt wśród rówieśników należy przede wszystkim ciało – waga, wygląd, ubiór itp. (Kopcewicz, 2007; Wiesman, 2005; Wójtewicz, 2009; Wołosik, Majewska, 2011). Uczennice uczy się ponadto, że wiele form nękania ze strony chłopców to dowód ich atrakcyjności i uznania wobec nich (Wołosik, Majewska, 2010). Nauczyciele i pedagodzy wchodzą do szkół z ukrytymi przekonaniami i stereotypami dotyczącymi płci (m.in. Kopcewicz, 2007; Pankowska, 2005; Chmura-Rutkowska, 2004; Szczepaniak, 2004). Zagraniczne badania dowodzą, że najbardziej owocnym sposobem przeciwdziałania przemocy na tle płciowym jest intensywna praca z chłopcami i mężczyznami, którzy z powodu kulturowo odziedziczonych przywilejów i przewagi nad kobietami potrzebują krytycznego spojrzenia na wzorce rodzaju oraz wsparcia w wyborze alternatywnych dróg rozwoju męskości (Mahony, Frith, 1994; Connell, 1989; Salisbury, 1996; Frosh i in., 2002; Martino, Pallotta-Chiarolli, 2005).

Deskryptory TESE: gimnazjum, przemoc, przemoc szkolna, płeć, wychowanie seksualne, równość płci
TESE descriptors: lower secondary, violence, bullying, gender, sex education, gender equality
Publikacje:
  • Chmura-Rutkowska, I. (2012). Przemoc rówieśnicza w gimnazjum a płeć. Kontekst społeczno-kulturowy. Forum Oświatowe, 1(46), 41-73.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"