Abstrakt: |
Celem badań było ustalenie rzeczywistego stanu umiejętności nauczycieli w zakresie celów lekcji, według wybranych przez nich taksonomii, z przedmiotu środowisko społeczno-przyrodnicze. Celem teoretycznym było opracowanie uogólnień dotyczących wymienionych umiejętności nauczycieli. Zastosowano metodę analizy dokumentów szkolnych; analizie poddano 128 konspektów lekcji opracowanych przez 42 nauczycieli nauczania początkowego o różnym stażu pedagogicznym (5-20 lat) i wykształceniu (31 osób legitymwało się wykształceniem średnim ogólnokształcącym, 11 ukończyło studium nauczycielskie), pochodzących z województw: szczecińskiego, gorzowskiego, pilskiego, uzupełniających kwalifikacje zawodowe na studiach zaocznych. W przedstawionych konspektach nauczyciele stosowali w operacjonalizacji celów lekcji głównie taksonomię B. Niemierki. 26 konspektów stanowiły lekcje zrealizowane w strategii problemowej z zastosowaniem eksperymentu przyrodniczego. W 25 przedstawiono lekcje w strategii operacyjnej. W 77 konspektach przedstawiono lekcje terenowe. Umiejętności operacjonalizacji celów nie były wysokie. Tylko w 33 konspektach cele lekcji zostały przedstawione w formie problemów, zadań, poleceń. Cele najwyższej kategorii dominowały na lekcjach w strategii problemowej, gdzie stosowano eksperyment przyrodniczy; cele te były wyrażone zadaniami heurystycznymi. Zadania o ustalonej kolejności kroków występowały na lekcjach o sytuacji operacyjnej. Na lekcjach terenowych w ok. 70% konspektów cele sformułowano zbyt ogólnie. |