Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu analizy porównawczej obrazu świata płci oraz ról rodzajowych reprezentowanych w podręcznikach. Materiał badawczy stanowiły podręczniki do nauczania początkowego, które obowiązywały w 1989 roku (25); podręczniki do programu kształcenia zintegrowanego Wesoła szkoła, wydanego przez WSiP w latach 2000-2001 (28); podręczniki do programów: Słońce na stole Marii Lorek, wydanego przez Muzę Szkolną w 2000 roku (12), oraz Ja, Ty – My Joanny Białobrzeskiej, wydanego przez Didasko w latach 1999-2001 (15). Ostatecznie analizie poddano 247 tekstów z podręczników sprzed 1989 roku oraz 308 – z podręczników nowych. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że treści podręczników z lat 80. przedstawiały obraz świata z wyraźnie zaznaczonym systemem ról płciowych i podziałem świata na męski i kobiecy. Zgodnie ze zgromadzonym materiałem rolę kobiecą określały głównie macierzyństwo oraz prowadzenie domu, męską z kolei – różne formy aktywności, praca zawodowa oraz działanie służące całemu społeczeństwu. W zakresie psychologicznego wizerunku płci wykazano, że kobiety i matki cechowały się przede wszystkim opiekuńczością, empatią i emocjonalnością, natomiast mężczyźni – siłą, odwagą i mądrością. Na podstawie analizy porównawczej z podręcznikami do nauczania zintegrowanego odnotowano pewne zmiany w zakresie ról rodzicielskich (m.in. wzrost udziału ojca w życiu podręcznikowych bohaterów). Jednocześnie okazało się, że w obrazie zadań kobiet i mężczyzn zaszło niewiele zmian – prace domowe oraz zajmowanie się dziećmi w dalszym ciągu przypisywane były płci żeńskiej, a męskiej – działalność zawodowa, polityczna, społeczna oraz związana z realizacją zainteresowań w wolnym czasie. |