Abstrakt: |
Celem badania było przeprowadzenie jakościowej analizy programów nauczania, poradników metodycznych, przewodników oraz uczniowskich podręczników i zeszytów ćwiczeń przeznaczonych dla uczniów klas I-III szkoły podstawowej pod kątem kształtowania rozumienia wartości pieniądza w początkowej edukacji matematycznej. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że wychowanie ekonomiczne nie jest celem omawianego etapu edukacji matematycznej. Treści zawarte w analizowanych materiałach zakładają, że dzieci zapoznały się z koncepcją pieniądza i posiadły wiedzę ekonomiczną już wcześniej, dzięki sytuacjom życiowym. Posługiwanie się kategorią pieniądza i zadania oparte na mechanizmie kupno-sprzedaż służą kształtowaniu umiejętności i wiedzy matematycznej z zakresu: sprawności rachunkowej, rozkładania liczby na składniki, układu pozycyjnego, przekraczania progu dziesiątkowego, mnożenia i dzielenia, przemienności i łączności mnożenia, rozszerzania zakresu liczbowego. Zadania kupno-sprzedaż ilustrowane są wyłącznie obrazkami monet i banknotów; nie przedstawiają realnych sytuacji. Oznacza to, że uczniowie mają za zadanie samodzielnie wyobrazić sobie te sytuacje i symulować wymianę przedmiotów na pieniądze. Umiejętności takiej można spodziewać się u dzieci posiadających pieniądze, czyli otrzymujących od rodziców kieszonkowe. W gorszej sytuacji znajdują się dzieci niemające doświadczenia w dysponowaniu pieniędzmi, które prezentują niższy poziom kompetencji rozumienia wartości pieniądza w systemie monetarnym. Wśród uczniów z tej grupy zadania matematyczne tego rodzaju nie realizują celu wychowania ekonomicznego. Zadania matematyczne oparte na mechanizmie kupno-sprzedaż o opisanej wyżej konstrukcji okazują się zatem mało przydatne w kontekście realnych sytuacji, w których trzeba odliczyć właściwą kwotę do zapłaty czy sprawdzić resztę wydaną przez sprzedawcę. |