Abstrakt: |
Celem badania było określenie wpływu czynników w postaci atmosfery szkolnej, obrazu nauczyciela, rówieśników, rodziców i radzenia sobie z trudnościami na kształtowanie się poczucia kompetencji uczniów klas piątych i szóstych szkoły podstawowej. W badaniu zastosowano kwestionariusz ankiety składający się z pięciu podskal: atmosfera szkolna, obraz nauczyciela, rówieśnicy, rodzice i radzenie sobie z trudnościami. Badaniem objęto 189 uczniów klas V-VI poznańskich szkół podstawowych w wieku 11-12 lat. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że kluczowym czynnikiem kształtującym poczucie kompetencji uczniów klas piątych byli rówieśnicy, przy czym wpływ wszystkich pozostałych zmiennych okazał się również istotny. Wyjątkiem okazały się osoby wchodzące w skład skupienia „zbuntowani dobrzy uczniowie”, dla których obraz nauczyciela tworzył się wokół niskich wartości. W przypadku uczniów klas szóstych najistotniejszym czynnikiem okazała się atmosfera szkolna. Wyróżnione w tej grupie skupienia okazały się zróżnicowane: osoby ceniące opinię rówieśników nie postrzegały nauczycieli jako osób znaczących; osoby ze skupienia „szkoła to… samo zło” o niskich osiągnięciach w nauce nisko wartościowali wymiary dotyczące szkoły i otrzymali wysokie wyniki dla zmiennych: rodzice i radzenie sobie z trudnościami; „złudni optymiści” z kolei otrzymywali niskie oceny, wysoko wartościując wszystkie wyróżnione zmienne, łącznie z radzeniem sobie z trudnościami. Czynnikiem różnicującym badane grupy wiekowe okazał się obraz nauczyciela, który wśród młodszych uczniów był bardziej pozytywny niż wśród uczniów starszych. Płeć uczniów warunkowała ich poczucie kompetencji jedynie w zakresie średniej dokonywanych ocen na korzyść dziewcząt. W obu grupach stwierdzono istotną zależność statystyczną między poczuciem kompetencji w radzeniu sobie w trudnych sytuacjach a otrzymywanymi ocenami. Średnie oceny własnej kompetencji dokonane przez uczniów z klasy piątej okazały się niższe od średniej ocen dokonywanych przez uczniów klasy szóstej. |