Celem badania było udzielenie odpowiedzi na pytanie o szanse edukacyjne stwarzane przez gimnazjum oraz bariery edukacyjne wynikające ze zróżnicowania środowiskowego w kontekście upływu pierwszego roku od wprowadzenia reformy gimnazjalnej. Badaniem ankietowym objęto 200 dyrektorów szkół, w tym 100 dyrektorów gimnazjów wiejskich i 100 dyrektorów gimnazjów miejskich z województwa opolskiego, lubelskiego, śląskiego i podlaskiego. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że większość dyrektorów szkół uznawała decyzję o powołaniu gimnazjów za trafną, przy czym częściej byli to dyrektorzy z miast (83%) niż ze wsi (70%). Respondenci na ogół uważali również, że gimnazjum stwarza większe szanse edukacyjne od szkoły podstawowej (70%), choć 22,5% dyrektorów określiło te szanse jako podobne, a 7,5% uznało, że gimnazjum stwarza mniejsze szanse edukacyjne (w tym 10% dyrektorów ze wsi). Spośród źródeł szans edukacyjnych w gimnazjum wskazywano najczęściej na wysoko wykwalifikowaną kadrę, możliwości korzystania z pracowni komputerowej oraz nauczania języków obcych. Jednocześnie doświadczano braków w kadrze nauczającej, głównie w zakresie nauczania języków obcych. Za działania stwarzające szanse uczniom szczególnie uzdolnionym uważano przede wszystkim koła zainteresowań i olimpiady. Do najpopularniejszych kół zainteresowań prowadzonych w badanych szkołach należały koła informatyczne, matematyczne i sportowe. Większość gimnazjów wiejskich (87%) oraz miejskich (74%) nie wdrożyła żadnych innowacji edukacyjnych. Najliczniej występującym rodzajem innowacji okazały się klasy autorskie (sześć szkół), choć stworzono je tylko w szkołach miejskich, oraz punktowy system oceniania (pięć). Do największych barier funkcjonowania gimnazjum dyrektorzy zaliczyli wspólną bazę lokalową ze szkołą podstawową (27,5%), niskie środki budżetowe na funkcjonowanie szkoły (31,5%) oraz brak pomocy dydaktycznych (22,5%). Brak pomocy dydaktycznych był również najczęściej wskazywanym źródłem trudności w pełnieniu podstawowych funkcji szkoły. Zgodnie z odpowiedziami dyrektorów gimnazjum w różnicowanym stopniu spełniało oczekiwania uczniów, nauczycieli i rodziców. We wszystkich przypadkach dominował jednak stopień średni spełniania oczekiwań.