Abstrakt: |
Celem badania było opracowanie profili poznawczych użytkowników poszczególnych form przekazu w prezentacji multimedialnej (TIK) oraz wyodrębnienie czynników wpływających na możliwość koncentracji i utrzymania uwagi podczas uczenia się z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej, w dalszej kolejności zaś na wyniki uczenia się. Zastosowano metodę eksperymentu pedagogicznego. Za zmienną niezależną przyjęto indywidualne preferencje poznawcze, determinujące wybór określonej formy przekazu w prezentacji multimedialnej, za zmienną zależną przyjęto zaś koncentrację i utrzymywanie uwagi, na które składały się uwaga wolicjonalna, przetwarzanie mimowolne, dyshabituacja i torowanie. Badaniem objęto łącznie 558 studentów, wśród których odszukano i wykluczono z próby osoby, które ukończyły szkoły średnie o profilu informatycznym, odbyły podobne kursy lub szkolenia oraz pomimo braku formalnego przygotowania prezentowały wysoki poziom kompetencji informatycznych. W ten sposób maksymalnie upodobniono próbę badanych do populacji generalnej. W pierwszej fazie badania studenci korzystali indywidualnie z prezentacji zawierającej trzy formy przekazu oraz wybierali formę zgodną z preferowanym sposobem uczenia się. Na tej podstawie wyodrębniono trzy grupy studentów: grupę „obrazową” (174), „dźwiękową” (150) oraz „czynnościową” (140). Przeprowadzono następnie pretest określający początkowy poziom wiadomości z zakresu prezentowanego na dalszych etapach. W kolejnej fazie przydzielono badanych losowo do grup eksperymentalnych i kontrolnych (łącznie sześć grup), którym przedstawiono prezentacje multimedialne o takiej samej zawartości merytorycznej, lecz o odmiennych rozwiązaniach koncentrujących i utrzymujących uwagę. Na koniec zrealizowano elektroniczny posttest. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że stymulacja uwagi wolicjonalnej wzmacniała odbiór określonych treści przekazu u osób preferujących obrazową i czynnościową formę przekazu. Wymuszenie aktywności intelektualnej i motorycznej oraz wykorzystanie treści wypoczynkowych pozwalały utrzymać uwagę podczas nauki z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej niezależnie od preferowanej formy przekazu. Zmiana natężenia oraz kolejności występowania bodźców będących nośnikami treści wywoływała dyshabituację w przypadku studentów preferujących obrazową i czynnościową formę uczenia się, pozostawała zaś bez wpływu na studentów preferujących dźwiękową formę przekazu. Odbiór treści w przypadku wszystkich form przekazu wzmacniały kształtowanie skojarzeń i reakcja na ukształtowane skojarzenia. |