Abstrakt: |
Celem badań była charakterystyka przejawów ustosunkowań 11-letnich dzieci wobec innych, obcych dzieci. Przedmiotem badania uczyniono oznaki przychylności wobec dzieci odmiennych fizycznie albo etnicznie. Przewidywano, że dzieci będą faworyzować swoich względem obcych. Pierwsze badanie przeprowadzono wśród uczniów klas czwartych w jednej ze szkół standardowych i jednej ze szkół integracyjnych. W drugim badaniu uczestniczyli czwartoklasiści z jednej ze szkół standardowych i jednej ze szkół katolickich. Za zmienne kontrolowane uznano typy szkół i płeć badanych. We wszystkich zastosowanych w badaniu miarach, bezpośrednich i pośrednich, dzieci faworyzowały swoich względem dzieci odmiennych fizycznie i etnicznie. Największą przychylnością uczniowie byli skłonni obdarzać inwalidów, a najmniejszą – Niemców. Wniosek ten był zbieżny z rezultatami badań Tajfel (1981) i Weigl (1999). Okazało się ponadto, że w swoich ustosunkowaniach wyrażanych wprost dzieci postępowały zgodnie ze wzorcami społecznymi dorosłych – przychylność wykazywały bowiem wobec innego inwalidy, a pewną niechęć – wobec innego Niemca. Mniej przychylnie natomiast uczniowie traktowali inwalidę w ustosunkowaniach pośrednich, a bardziej przychylne postawy kierowano wobec Niemca. Nastawienia jawne zatem w większym stopniu wynikają z wpływu norm społecznych niż nastawienia formułowane pośrednio. |