Celem badania było poznanie aspiracji edukacyjnych i zawodowych młodzieży z małych miejscowości. Badaniem ankietowym objęto 686 uczniów szkół ponadpodstawowych oraz wyższych. Wyniki porównano z wynikami analogicznego badania, przeprowadzonego w 1992 roku. Stwierdzono, że większość młodzieży z małych miejscowości planowała po ukończeniu szkół średnich kontynuować naukę (76,6%). Głównym powodem rezygnacji z dalszego kształcenia była chęć założenia rodziny (44%). Motywem podjęcia dalszej nauki była najczęściej chęć poszerzenia wiedzy (62,5%), rzadziej – znalezienia ciekawej pracy lub zwiększenia swoich szans na rynku pracy (po 45,8%). Badani najbardziej cenili życie rodzinne (60,8%) oraz dobrą i wysoko płatną pracę (59,8%). Analogicznie do wyników uzyskanych w 1992 roku życie rodzinne ceniły częściej kobiety, natomiast pracę – mężczyźni. Wśród pozostałych wartości wskazywanych przez młodzież (poniżej 10% wskazań) znalazły się życie wśród przyjaciół, spokojne życie bez kłopotów i problemów, aktywność społeczna i działalność charytatywna. W odróżnieniu od opinii uzyskanych w 1992 roku wypowiedzi badanych świadczyły o znacznym stopniu pesymizmu co do możliwości realizacji swoich celów. Studenci nie wiązali swojej przyszłości z miastem, gdzie studiowali. Zwracali za to uwagę na duże przywiązanie do miejscowości pochodzenia, rodziców i domu rodzinnego. Badana młodzież nie miała odwagi planować swojej przyszłości i była wobec niej nieufna. Była bardziej świadoma swoich zalet – umiejętności obsługi komputera (TIK) i znajomości języków obcych, lecz nie wierzyła, że zdolności te uda im się wykorzystać. Pracy nie wiązano z własnym rozwojem, niezależnością czy awansem i sukcesem zawodowym. Nieco bardziej optymistyczne okazały się opinie uczniów niż studentów.