Celem badania było poznanie struktury nieformalnej uczniów niższych klas szkół podstawowych. Badaniami objęto 368 dzieci z sześciu klas drugich oraz z pięciu klas trzecich szkół piotrkowskich. Zastosowano techniki badawcze: Plebiscyt życzliwości i niechęci, Zgadnij, kto?, Metodę 6 pytań, Kwestionariusz badania cech nieprzystosowania społecznego (opracowany przez E. Jackowską). Przeprowadzono także badania nauczycieli-wychowawców tych klas Metodą 6 pytań opartą na obserwacji kierowanej. Analiza danych wykazała, że w każdej klasie są uczniowie akceptowani, uczniowie o statusie niezrównoważonym, przeciętnym oraz odrzuceni przez grupę. Uczniowie akceptowani (cieszący się największym uznaniem i sympatią zespołu uczniowskiego) stanowili 26% badanych, status przeciętny uzyskało 32%, tylko 4% status niezrównoważony, a niepokojąco dużo dzieci – 38% – uzyskało pozycję uczniów odrzuconych przez klasę. Dzieci izolowane i odrzucone są najbardziej narażone na nieprzystosowanie społeczne. W grupie uczniów o niskim stopniu przystosowania  społecznego znalazły się zarówno dzieci o cechach świadczących o nadpobudliwości i agresywnym usposobieniu, jak i o cechach świadczących o bierności i zahamowaniu. Opinia nauczycieli-wychowawców badanych klas zgodna była z opinią zespołu klasowego. Dokonano selekcji dzieci nieprzystosowanych społecznie, zaliczając do tej grupy uczniów, którzy uzyskali pozycję dziecka izolowanego i odrzuconego oraz niskie wyniki w technice Zgadnij, kto?, świadczące o niskim, bardzo niskim lub wybitnie niskim stopniu przystosowania społecznego. Wyniki wykazały, że spośród 368 badanych uczniów 19,3% przejawia cechy jednostek niedostosowanych społecznie. 16,9% dzieci nieprzystosowanych społecznie ma cechy świadczące o ogólnym nieprzystosowaniu. Uczniowie nieprzystosowani społecznie są zazwyczaj mało zdolni, o ilorazie inteligencji poniżej 100, niestaranni i mało aktywni. 32% dzieci wykazuje typowe cechy zahamowania. W prowadzonych badaniach najliczniejsze były dzieci nadpobudliwe – 50,7%. Biorąc pod uwagę liczbę i nasilenie wszystkich negatywnych cech przypisanych w wyniku badań dzieciom niedostosowanym społecznie, obliczono wskaźnik nieprzystosowania każdego ucznia. Tylko 12,7% badanych wykazało niski poziom nieprzystosowania, najwięcej (60,6% badanych) ujawniło średni stopień nieprzystosowania społecznego. Niepokojąco dużo dzieci – 26,7% – posiadało wysoki wskaźnik braku przystosowania społecznego, który świadczy o głębokim zaburzeniu tej sfery osobowości. Zjawisko niskiego przystosowania dzieci do życia w zespole klasowym jest więc poważnym problemem społecznym. Objawy nieprzystosowania społecznego dzieci w młodszym wieku szkolnym są na ogół jeszcze lekkie i łatwe do przezwyciężenia.