Abstrakt: |
Celem badania była weryfikacja hipotezy, zgodnie z którą przynależność do subkultury była czynnikiem różnicującym akceptację wartości ostatecznych i instrumentalnych przez młodzież, oraz hipotezy mówiącej o zgodności treściowej między ideologią danej subkultury a preferencją wartości w ramach systemu. Badaniem objęto chłopców w wieku 16-19 lat, będących przedstawicielami trzech subkultur: skinów (N = 50), punków (N = 50) i rastamanów (N = 50). W badaniu zastosowano Skalę Wartości Rokeacha w wersji wymagającej rangowania. W rezultacie uzyskano 150 wyników preferencji osiemnastu wartości ostatecznych i osiemnastu wartości instrumentalnych. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że przynależność do danej subkultury należała do podstawowych czynników determinujących system wartości, co świadczyło o pozytywnej weryfikacji postawionej hipotezy. Zdiagnozowane systemy wartości odpowiadały w znacznej mierze założeniom ideologicznym danej subkultury. W porównaniu z subkulturą rastamanów przedstawiciele subkultury skinów uzyskiwali więcej wskazań w zakresie wartości indywidualistycznych (m.in. dostatnie życie, poczucie dokonania, poczucie własnej godności). W grupie skinów sporadycznie pojawiały się wyższe preferencje w zakresie wartości interpersonalnych (z wyjątkiem bezpieczeństwa narodowego). Akceptacja wartości interpersonalnych była natomiast charakterystyczna dla grupy rastamanów, silniej akceptowano w niej również szereg wartości moralnych (m.in. kochający, pomocny, wybaczający), wartości związanych z formalną charakterystyką zachowania (m.in. opanowany, pogodny), wartości odzwierciedlających emocje (m.in. prawdziwa przyjaźń, równość), wartości związanych z bezpieczeństwem (m.in. pokój na świecie) i wartości religijnej „zbawienie”. Natomiast punki przyjmowały w analizowanym wymiarze pozycję wypośrodkowaną – cechowali się silniejszą orientacją interpersonalną od skinów i silniejszą orientacją intrapersonalną od rastamanów. |