Abstrakt: |
Celem przeglądu badań było ukazanie zależności między warunkami materialnymi rodziny a jej uczestnictwem w kulturze. Wszystkie omówione badania zostały przeprowadzone w Katedrze Badań nad Kulturą i Pracą Uniwersytetu Opolskiego w ramach prac magisterskich. W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki ankiety lub wywiadu. Badania przeprowadzono głównie w Opolu, ale też w Katowicach, Łazach, Raciborzu i Jeleniej Górze. W sumie objęto nimi 698 osób, w tym 448 dzieci i młodzieży oraz 250 dorosłych. Wśród autorek badań znalazły się: M. Bargieł badająca uczestnictwo w kulturze uczniów klas trzecich szkoły podstawowej; B. Hegel zajmująca się rodziną samotnej matki jako środowiskiem wychowawczym; I. Hazuka, której badanie dotyczyło filmu jako formy uczestnictwa w kulturze w kontekście sytuacji społeczno-ekonomicznej rodziny; A. Krawczyszyn zajmująca się rodzinnymi uwarunkowaniami przestępczości nieletnich; I. Pawlikowska, która przedmiotem badania uczyniła socjalizację dzieci matek pozbawionych wolności; B. Szpakowska badająca efekty nauczania w kontekście warunków życia rodziny; B. Szulc, która również badała rodzinę samotnej matki jako środowisko wychowawcze. Analiza wyników wymienionych badań pozwoliła stwierdzić silne powiązania warunków życia rodziny z jej uczestnictwem w kulturze, i to niezależnie od typu rodziny – pełnej, samotnej matki czy rodziny o cechach patologii społecznej. Złe warunki bytowe i zła sytuacja ekonomiczna rodzin odbijały się negatywnie na uczestnictwie w kulturze. Jednocześnie bardzo istotny wpływ na to uczestnictwo miał poziom wykształcenia rodziców – osoby z wykształceniem co najmniej średnim odczuwały zwykle pewne potrzeby kulturalne i starały się je rozwijać u swoich dzieci, również wtedy, gdy warunki materialno-bytowe nie były sprzyjające. |