Abstrakt: |
Celem badania było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy warunki materialno-bytowe rodziny wiejskiej wpływają na przystosowanie społeczne dziecka w młodszym wieku szkolnym. W badaniu zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem Kwestionariusza Przystosowania Społecznego E. Jackowskiej skierowanego do uczniów oraz kwestionariusza wywiadu skierowanego do rodziców dzieci. Dane te uzupełniono obserwacjami dzieci, prowadzonymi przez ich nauczycieli. Badaniem objęto 58 uczniów klas drugich i trzecich szkoły podstawowej w wieku 9-10 lat, z czego 69% stanowiły dziewczęta, a 31% – chłopcy. Większość uczniów wychowywała się w rodzinach pełnych (82,8%) i wielodzietnych (44,8%). Najliczniejszą grupę wiekową stanowili rodzice mieszczący się w przedziale 27-30 lat (matki) oraz 31-34 lat (ojcowie). Matki posiadały najczęściej wykształcenie średnie (43,1%), ojcowie zaś – wykształcenie zawodowe (65,5%). Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że warunki mieszkaniowe rodziny pozostawały w związku z procesem socjalizacji dzieci – najwyższy poziom przystosowania społecznego wykazywały dzieci posiadające własny pokój lub dzielące go tylko z bratem albo siostrą. Analogiczna zależność pojawiła się w przypadku wyposażenia mieszkania w urządzenia sanitarno-energetyczne – dzieci prezentujące niski poziom przystosowania społecznego miały największe braki w tym zakresie. Stwierdzono również ścisłą zależność między poziomem dochodów rodziny dziecka wiejskiego a poziomem jego przystosowania – dzieci posiadające luksusowe dobra materialne prezentowały wyższy poziom uspołecznienia niż uczniowie posiadający podstawowe przedmioty codziennego użytku lub cierpiące na ich brak. Poziom uspołecznienia korelował ze sposobem gospodarowania środkami finansowymi przez rodzinę – wśród dzieci o niskim poziomie przystosowania społecznego dominowały osoby pochodzące z rodzin nieposiadających prawidłowej umiejętności gospodarowania pieniędzmi. |