Abstrakt: |
Celem badania było określenie zależności między wybranymi cechami osobowości nauczycieli i przebiegiem procesu wychowawczo-dydaktycznego. Na poziomie teoretycznym wykorzystano osiągnięcia nurtu psychologii humanistycznej. Badaniem objęto 60 nauczycieli przedmiotów humanistycznych (języka polskiego, języków obcych i historii) oraz wychowania fizycznego ze szkół podstawowych i średnich z obszaru miejskiego. W badaniu zastosowano test przymiotnikowy ACL H.G. Gougha i A.B. Heilbruna. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić bardzo zbliżony profil realnego i idealnego obrazu siebie w obu grupach nauczycieli – przedmiotów humanistycznych i wychowania fizycznego. Do najważniejszych pozytywnych cech obrazu idealnego i realnego badanych można było zaliczyć sprawne funkcjonowanie w sferze działaniowej i zadaniowej, zadowalające kontakty interpersonalne, predyspozycje do kierowania innymi i przyjmowania na siebie ról społecznych, poczucie zaufania do siebie, poczucie samokontroli, zdolność przystosowania się do rzeczywistości, opiekuńczość w relacjach z innymi, twórczość i wrażliwość w działaniu. Zaobserwowano również występowanie cech negatywnych w postaci zachowań o charakterze obronnym w kontaktach z innymi, niskiej tendencji do zmiany dotychczasowego sposobu funkcjonowania, niskiego poziomu działania intuicyjnego oraz tendencji do przyjmowania podrzędnych ról społecznych i rezygnowania z własnego punktu widzenia. Wśród nauczycieli wychowania fizycznego w większej liczbie skal wystąpiły istotne statystycznie różnice między realnym i idealnym obrazem siebie, co świadczyło o większym potencjale rozwojowym niż u nauczycieli przedmiotów humanistycznych, w tym o częstszym podejmowaniu działań zmierzających do usprawniania funkcjonowania osobistego. Wszystkie cechy określone jako negatywne mogły wpływać na obniżenie jakości wykonywanej pracy dydaktycznej i wychowawczej u badanych nauczycieli, jednak szczególnie niekorzystny w tym kontekście był niski poziom dążenia do usprawniania kontaktu z uczniem. |