Abstrakt: |
Celem badania była charakterystyka poziomu kultury pedagogicznej rodziców dzieci w młodszym wieku szkolnym, atmosfery wychowawczej w rodzinie, ideału wychowania i preferowanych w rodzinie wartości, metod i środków wychowania, wpływu pracy zawodowej rodziców na poziom opieki nad dziećmi. Przebadano 348 rodzin zamieszkałych w miastach na Pomorzu Zachodnim. Stopień i zakres oddziaływania każdego z elementów środowiska rodzinnego był zróżnicowany. Kultura pedagogiczna w badanym środowisku kształtowała się na dość niskim poziomie – źródłem wiedzy w 49,8% rodzin były przekazy rodzinne lub doświadczenia własne, 24,7% rodziców czytało prace o wychowaniu dziecka, 16,6% oglądało programy telewizyjne poświęcone tematyce wychowawczej, 5,9% słuchało audycji radiowych; w 43,8% rodzin nie występowało uświadamianie seksualne dzieci. W 39,1% rodzin charakter stosunków między rodzicami, które określały atmosferę wychowawczą, określano jako zgodne, w 48,3% jako dość zgodne, w pozostałych 12,6% jako konfliktowe. Dominujący był opiekuńczy stosunek rodziców do dziecka – 52,3%, zachowania wskazujące na stosunek serdeczny wystąpiły w 36,2%; u 4,1% ojców i 2,6% ujawnił się stosunek wrogi. Rodzice preferowali głównie zdrowie i wysoki standard życia. Główną cechą, do jakiej zmierzali w wychowaniu dziecka, było posłuszeństwo (66,4% badanych rodzin); do pracowitości i inteligencji jako cech intelektualnych nie przywiązywano dużej wagi. Dobór metod wychowawczych i odpowiednie z nich korzystanie było ograniczone ze względu na niski poziom kultury pedagogicznej – kary cielesne, nawet za drobne przewinienia, stosowano w 67,8% przypadków. Zaznaczyła się istotna różnica statystyczna w zakresie dziennego wymiaru czasu poświęcanego dzieciom przez matki i ojców; 14,9% respondentów uznało, że opieka jest wspólna. Wpływ wychowawczy w 54,3% należał do ojców. Opieka nad zabawą i rozrywkami dziecka miała głównie charakter materialny (73,5% badanych). |