Abstrakt: |
Celem ogólnym badań systemów rodzinnych młodocianych samobójców było wyodrębnienie charakterystycznych cech takich rodzin jako prawdopodobnych czynników determinujących podjęcie kroku samobójczego. Celem szczegółowym było poznanie następujących wymiarów życia rodzinnego: poziomu spójności i adaptacyjności, jakości komunikacji w rodzinie, poziomu stresu rodzinnego (minionego i aktualnego), sposobu radzenia sobie z kryzysami rodzinnymi, poziomu zadowolenia z życia. Założono także zbadanie współzależności między ww. sferami życia i funkcjonowania rodziny. W badaniach zastosowano baterię testów D.H. Olsona i współpracowników, opracowanych w polskiej wersji przez H. Radochońskiego: Skala Oceny Adaptacji i Spójności Rodzinnej Faces III (Charakterystyka Rodziny), Skala Komunikowania się Rodziców z Dorastającymi Dziećmi (Porozumiewanie się w Rodzinie), Inwentarz Wydarzeń i Zmian Życiowych (Wydarzenia i Zmiany w Życiu Rodziny), Skala Zmagania się z Kryzysem Rodzinnym (Percepcja Kryzysu Rodzinnego), Skala Jakości Życia (Zadowolenia z Życia). Badaniami objęto dwie grupy rodzin. Grupę eksperymentalną (E) stanowiło 20 rodzin dziewcząt w wieku 15-19 lat (średnia wieku 16,6) po próbach samobójczych przez zażycie nadmiernej dawki leków. Dziewczęta były uczennicami lubelskich szkół średnich: liceów, techników i szkół zawodowych. 70% dziewcząt doświadczyło utraty jednego z rodziców. Uzyskano wypowiedzi 17 matek i 12 ojców. Grupę kontrolną (K) stanowiło 30 pełnych rodzin dziewcząt w wieku 15-19 lat, w których nie występowały nigdy próby samobójcze. Badanie odbyło się na zasadzie dobrowolności. Uzyskane wyniki potwierdzają tezy o zaburzeniach funkcjonowania systemu rodzinnego młodzieży po próbach samobójczych. Spójność i adaptacyjność w badanych rodzinach grupy E przybierały rozmiary istotnie niższe niż w rodzinach grupy K. Istniał w nich podwyższony poziom zaburzeń w porozumiewaniu się, w sferze braku otwartości i trudności, a także podwyższony poziom stresu rodzinnego w percepcji wszystkich członków rodziny. Młodzież w badanych rodzinach grupy E nie była zadowolona z życia, niższy był także poziom zadowolenia rodziców w porównaniu z grupą K. |