Abstrakt: |
Przedmiotem badań był obraz własnej sytuacji życiowej u młodzieży z wrodzonymi wadami serca w porównaniu z osobami zdrowymi, analizowany z punktu widzenia właściwości treściowych i formalnych ujawnianych schematów poznawczych. Celem badań było stwierdzenie, czy obraz własnej choroby wyodrębnia się w świecie wewnętrznych przeżyć badanych, czy w obrazie życia funkcjonuje świadomość pozazdrowotnych konsekwencji choroby, jak wartościowana jest własna sytuacja życiowa. Celem badań było także ustalenie zależności między funkcjonującym obrazem własnego życia a wybranymi zdolnościami indywidualnymi badanych, takich jak zdolności intelektualne i status społeczny. W badaniach brało udział 76 uczniów klas ósmych szkół podstawowych (40 chłopców i 36 dziewcząt), pacjentów Poradni Kardiologicznej Instytutu Pediatrii w Łodzi. Spośród nich wyodrębniono dwie grupy po 38 osób: jedną stanowiła młodzież po chirurgicznej korekcji wady serca, drugą – młodzież z nieoperowaną wadą serca. Grupę porównawczą stanowiło 53 uczniów zdrowych z klas ósmych szkół podstawowych (doboru grupy dokonano na podstawie szkolnej dokumentacji lekarskiej). Do określenia obrazu własnej sytuacji życiowej u badanej młodzieży zastosowano Kwestionariusz Stylu Spostrzegania „Koło” – Perceptual Organization and Reduction Questionnaire – Bena Shalita. Uzyskane dane posłużyły do obliczenia trzech wskaźników ilościowych oraz do analiz jakościowych pod względem treści spostrzeżeń dotyczących badanego fragmentu rzeczywistości. Właściwości intelektualne określano za pomocą próby "Rozumienie słowne" z zestawu "Przegląd uzdolnień pracowniczych" G. Grimsleya, L.F. Ruch, N.D. Warren i J.S. Ford, wydanego przez Pracownię Psychometryczną PAN w 1960 roku. Analizowano także dokumentację medyczną i rozmawiano z badanymi, aby uzyskać informacje o przebiegu choroby. Wyniki pokazały, że obraz własnej sytuacji życiowej u młodzieży z wrodzonymi wadami serca, analizowany z punktu widzenia występujących w nim treści, niewiele różni się od obrazu u osób zdrowych. Różnice polegają głównie na większej koncentracji osób z wadą niepoddaną korekcji chirurgicznej na własnej osobie, podczas gdy u młodzieży zdrowej w centrum spostrzeżeń znajduje się ogólna ocena życia. Obraz posiadanej wady fizycznej nie wyodrębnia się w świecie wewnętrznych przeżyć badanych. Młodzież z wadami serca czuje się w zasadzie zdrowa (zwłaszcza osoby operowane). Brak jest w obrazie życia świadomości pozazdrowotnych konsekwencji choroby. |