Abstrakt: |
Celem badania była ilościowa analiza kształcenia dorosłych w Polsce. Wykorzystano dane zebrane z wykorzystaniem techniki ankiety pocztowej, którą objęto 49 kuratorów i 58 dyrektorów CKU (uzyskano 49 odpowiedzi od kuratorów i 50 od dyrektorów CKU), a także ekspertyzy wykonane na potrzeby badania, dokumenty i akty prawne z lat 1990-1995 oraz nieliczną literaturę przedmiotu. W analizie pominięto problematykę kształcenia dorosłych w ramach Zakładów Doskonalenia Zawodowego (ZDZ) i Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa (TNOiK). Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że dominującą rolę w edukacji dorosłych odgrywało szkolnictwo stacjonarne, organizowane przez kuratoria oświaty, w tym szczególnie dynamicznie rozwijały się policealne studia zawodowe, następnie licea ogólnokształcące i technika (81% słuchaczy) oraz szkoły równorzędne po szkole zasadniczej. W technikach najbardziej popularnym kierunkiem kształcenia był kierunek mechaniczno-technologiczny. Policealne studia zawodowe kształciły słuchaczy przede wszystkim w zakresie kierunków ekonomicznych, finansowych i administracyjno-biurowych. Większość słuchaczy szkół pochodziła z miejscowości będącej siedzibą szkoły. Stwierdzono ponadto, że szkolnictwo zaoczne obejmowało mniejszą liczbę słuchaczy niż szkolnictwo stacjonarne, a dominującą grupą byli tu słuchacze policealnych szkół zawodowych (jedna trzecia). Słuchacze zaoczni rzadziej pochodzili z miejscowości, w której znajdowała się szkoła. Nauczyciele kształcenia zaocznego nie byli najczęściej zatrudnieni w pełnym wymiarze, 58% z nich posiadało wykształcenie wyższe. Najszybciej rozwijającą się formą szkolnictwa stacjonarnego i zaocznego były CKU, choć liczbą słuchaczy ustępowały szkołom poza CKU. CKU zatrudniały znacznie więcej nauczycieli pełnoetatowych niż szkoły znajdujące się poza CKU. Ponad połowę pozabudżetowych środków finansowych CKU pozyskiwało od słuchaczy. Największą dynamiką wzrostu cechowało się kształcenie eksternistyczne, choć nadal obejmowało znacznie mniej uczestników niż szkolnictwo stacjonarne i zaoczne. |