Abstrakt: |
Celem badania było określenie sposobu ujmowania rozwoju osobistego w autoprezentacjach młodzieży, w tym rozwoju jako werbalizacji potrzeby (chciałbym być…) i jako stawianego sobie celu (zamierzam być…) oraz rozwoju jako spostrzeganego efektu podejmowanych działań. W badaniu wykorzystano technikę ankiety z zastosowaniem 40-itemowej listy cech-wartości stosowanych do opisu ludzi (Lewicka, 1983), których stopień realizacji u siebie oceniano na 20-stopniowej skali. Badaniem objęto trzy próby: 477 uczniów szkół średnich z Poznania i Kórnika, którym zadano pytanie: Jaki jestem i jaki chciałbym być?; 577 uczniów szkół średnich z Warszawy, którym zadano pytanie: Jaki jestem i jaki zamierzam być?; 200 zawodników różnych dyscyplin sportowych, którym zadano pytanie: Jaki jestem, a jaki byłem przed podjęciem działalności? Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że uczniowie ujawniali potrzebę zmiany swoich cech oraz formułowali w związku z tym wymierne cele. Z perspektywy postaw prorozwojowych można było dostrzec u badanych wysoki poziom samoświadomości pożądanych standardów, w tym wartości moralnych. Młodzież okazała się jednak oszczędna w przypisywaniu sobie cech pozytywnych, nie faworyzowała siebie i przyznawała do cech negatywnych. Wskazywało to na wysoki poziom samokrytycyzmu i dyssatysfakcji. Większość uczniów formułowała plany rozwoju, były one jednak ograniczone. Dominowała tendencja do uzupełnienia garnituru własnych cech wyższym ich natężeniem – większą liczbą cech gwarantującą kompetencje zadaniowe, osiągnięcia i rozwój; więcej uczciwości, życzliwości wobec innych, kultury bycia itp.; więcej zrównoważenia psychicznego, spokoju wewnętrznego i braku lęku. |