Abstrakt: |
Celem badania było określenie związku między kontrolą wychowawczą, tak jak ją postrzegają rodzice dzieci uczących się w szkole podstawowej, a opieką wychowawczą roztaczaną nad tymi dziećmi przez rodziców, ocenianą z punktu widzenia szkoły – wychowawcy ucznia. Badaniem objęto 346 uczniów szkół podstawowych (w tym 81 dziewcząt) w wieku od 7 do 15 lat, wykazujących trudności wychowawcze na tyle istotne, że konieczna była pomoc poradni wychowawczo-zawodowej. Pytania kierowane do rodziców dotyczyły ich wiedzy o przebywaniu dziecka poza domem, doboru kolegów i znajomych, wykorzystania czasu wolnego, a także oceny wypełniania własnych obowiązków wychowawczych w aspekcie czasu poświęcanego dziecku. Wyodrębniono trzy stopnie kontroli i trzy stopnie opieki wychowawczej: bardzo dobra i dobra (1), niewłaściwa, niewystarczająca (2), zupełnie zła, zdecydowanie niewłaściwa (3). Poza współzależnością między opieką a kontrolą wychowawczą zamierzano dodatkowo ustalić stopień zależności między tymi zmiennymi a kilkoma cechami zachowania się ucznia (życzliwość, prawdomówność, stosunek ucznia do nauczyciela), ocenianymi z punktu widzenia wychowawcy. Ostatnią analizowaną kwestią były zainteresowania dzieci szkolnych. Zarówno kontrola, jak i opieka wychowawcza rodziców, obejmująca dzieci z badanej zbiorowości, były zdecydowanie niewystarczające. Zgodnie z przewidywaniami rodzice oceniali własną opiekę i kontrolę wychowawczą łagodniej niż nauczyciele. Dane dotyczące oceny przez rodziców własnej kontroli wychowawczej miały strukturę zbliżoną do rozkładu normalnego. Inny był rozkład obserwacji nauczycieli w zakresie opieki wychowawczej – 34% opinii dotyczyło złej opieki wychowawczej, niecałe 15% wychowawców oceniło tę opiekę jako dobrą. Przebadani uczniowie byli na ogół nieżyczliwi (23%), kłamliwi (54%), często niegrzecznie, arogancko i bez szacunku odnosili się do nauczycieli (18% zdecydowanie niegrzecznych, nieco ponad 30% grzecznych). W większości (77%) badani nie wykazywali żadnych zainteresowań. Potwierdzono hipotezę, że prawdopodobieństwo prawidłowego zachowania się uczniów rośnie wraz ze wzrostem kontroli i opieki wychowawczej nad dziećmi ze strony rodziców. |