Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu odpowiedzi m.in. na następujące pytania: Czy w świadomości nauczycieli dominuje przeświadczenie o ludycznym charakterze rozrywek umysłowych, czy dostrzegają oni także ich naturę problemową, sprzyjającą rozwijaniu kreatywnego myślenia uczniów? Czy w opiniach nauczycieli uwidacznia się ich wiedza na temat językowej proweniencji zagadek oraz przekonanie o ich służebnej roli wobec procesu doskonalenia kompetencji językowych uczniów? Czy respondenci skłonni są przyznać rozrywkom umysłowym funkcję wspomagającą w stosunku do propedeutycznej aktywności samokształceniowej? W badaniu uczestniczyło 511 nauczycieli klas I-III (w tym siedmiu mężczyzn), pracujących w szkołach podstawowych w województwach dolnośląskim, opolskim oraz śląskim; zarówno w środowiskach małomiasteczkowym (37,0%) oraz wielkomiejskim (32,0%), jak i wiejskim (31,0%). Wśród respondentów dominowały osoby w wieku od 30 do 35 lat z blisko 15-letnim stażem pracy (68%). Do zebrania materiału posłużono się metodą sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki ankiety oraz swobodnej rozmowy. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że prawie jednakowy odsetek respondentów opowiedział się za zabawowym (Z – 70,6%) i problemowym (P – 67,1%) charakterem zagadek. Jednocześnie zaobserwowano, że poziom wykształcenia był czynnikiem w niewielkim stopniu różnicującym opinie badanych (prawie o 8% mniej nauczycieli z wyższym wykształceniem preferowało ludyczną funkcję rozrywek umysłowych). Na podstawie zgromadzonego materiału wykazano również, że 78,0% osób zgodziło się z twierdzeniem zakładającym pozytywny wpływ czynności rozwiązywania oraz układania zagadek na zdobycie przez uczniów kompetencji samokształceniowych. Ponadto okazało się, że zdaniem respondentów głównym celem zetknięcia dzieci z zagadką był namacalny efekt w formie rozwiązanej lub skonstruowanej łamigłówki. |