Celem badania było określenie zależności między rozumieniem tekstu a cechami intelektualnymi i temperamentalnymi czytelnika w interakcji z motywacją lękową oraz cechami tekstu (stopniem jego trudności i wzbudzania zainteresowania treścią). Badanie miało odpowiedzieć na następujące pytania ogólne: czy poziom rozumienia tekstów (różniących się stopniem trudności) oraz wzbudzanego zainteresowania determinowany jest przez cechy indywidualne oraz ich interakcje; czy adekwatność dominującego motywu zapoznawania się z tekstem modyfikuje interakcję cech intelektu i temperamentu w ich oddziaływaniu na poziom rozumienia tekstu; czy mechanizm ruchliwości zachowania wyznacza szybkość, a pośrednio i jakość rozumienia tekstu, niezależnie od mechanizmów inteligencji i reaktywności, czy też w interakcji z nimi. Zbadano 110 uczniów klas ósmych ze szkół podstawowych w Krakowie. Poziom inteligencji płynnej badanych określono za pomocą skali Standardowych Matryc J.C. Ravena, poziom inteligencji skrystalizowanej za pomocą Testu Słownikowego M. Choynowskiego. Pomiar cech temperamentu wykonano za pomocą Kwestionariusza Temperamentu Strelaua. Poziom rozumienia tekstu określała liczba poprawnie wypełnionych luk treściowych, spreparowanych w tekstach przedstawianych badanym. Eksponowano 10 fragmentów tekstów popularnonaukowych oraz beletrystycznych, zróżnicowanych pod względem trudności i stopnia wzbudzania zainteresowania. W końcowych obliczeniach metodą analizy czynnikowej i analizy wielowariancyjnej uwzględniono wyniki 60 osób. Uzyskane wyniki potwierdziły przypuszczenie o występowaniu interakcyjnych związków różnych cech podmiotowych, relatywnych właściwości tekstu i motywacji w ich oddziaływaniu na poziom rozumienia tekstu. Wskazuje to na dużą złożoność indywidualnych uwarunkowań procesu rozumienia tekstu. Nie udało się jednak ustalić ogólnego wzorca tych zależności.