Abstrakt: |
Przedmiotem badania było niewerbalne komunikowanie nauczyciela i jego wpływ na efekty pracy lekcyjnej ucznia. Badanie składało się z dwóch etapów: sondażu diagnostycznego (1987/1988 i 1988/1989), w którym wykorzystano następujące techniki badawcze: wywiad z nauczycielami, obserwację pracy nauczyciela podczas lekcji, szacowanie przez uczniów i nauczycieli cech komunikacji niewerbalnej, techniki projekcyjne, analizę dokumentów; eksperymentu, który miał na celu określenie wpływu elementów komunikacji niewerbalnej na efekty kształtowania uczniów klas I-III. Sondażem diagnostycznym objęto 250 uczniów i 100 nauczycieli (szkoły podstawowe w Łodzi i wiejskie w województwie kieleckim). Eksperyment wykonano podczas obserwacji 40 lekcji języka polskiego i matematyki w klasach trzecich szkoły podstawowej w Łodzi i Nowej Słupi. Wyniki badania potwierdziły, że wśród cech szanowanego nauczyciela dzieci wymieniły określenia związane z komunikacją niewerbalną: miła, ładnie ubrana, czysta, młoda, sympatyczna, uśmiechnięta, zdrowa, serdeczna itp. Zbadano również oczekiwania uczniów i nauczycieli wobec stosowania przez tych ostatnich elementów komunikacji niewerbalnej, które wymieniono w trzech kategoriach: wygląd zewnętrzny, kinetyka oraz cechy języka mówionego. Okazało się, że dziewczynki nadają wyższą rangę elementom niewerbalnym w komunikowaniu nauczyciela; dziewczynki ze wsi wyżej cenią cechy ujęte w trzy kategorie niż dziewczynki z miasta. Najwyżej oceniają elementy komunikowania niewerbalnego dzieci z rodzin chłopskich, następnie robotniczych i inteligenckich. Nauczyciele na wsi i w mieście podobnie oceniają elementy komunikowania niewerbalnego, najwyższą liczbę punktów nadają cechom języka mówionego. |