Autor badania rekonstruuje dotychczasowe sposoby definiowania wartości w naukach społecznych w odniesieniu do ich stosowalności w badaniach empirycznych. Kolejnymi analizowanymi zagadnieniami są znaczenie wykształcenia w procesie alokacji społecznej oraz zmiany w społecznym popycie na wykształcenie. Omawiając miejsce wykształcenia w hierarchii wartości oraz analizując szczegółowo stosunek młodzieży do wykształcenia jako wartości, autor powołuje się na własne badania empiryczne, przeprowadzone w 1987 i 1989 roku wśród młodzieży klas maturalnych. Wykształcenie ulokowało się po środku układów powstałych z wartości cenionych i odrzucanych, ponadto dla większości maturzystów okazało się obojętne – dwie trzecie badanych pominęło wykształcenie i wybrało spośród 25 wartości te, które są dla nich najbardziej bądź najmniej znaczące. Wyniki te były potwierdzeniem badań przeprowadzonych przez H. Najduchowską, J. Szambelańczyk, M. Jakowicką. Społeczny zasięg zjawiska był szeroki, bo odnotowany tak wśród elit intelektualnych i społecznych, jak i w grupach mniej korzystnie położonych (uczniowie zasadniczych szkół zawodowych, studenci). Spadek pozycji wykształcenia w hierarchii wartości równoważony był jednak w grupie maturzystów czwartą lokatą wartości pokrewnych – wiedzy i mądrości. Dla 63% ogółu maturzystów wykształcenie utożsamiane było z zasobem wiedzy. Analiza motywów wiązanych z wykształceniem ujawniła, że najliczniejszą grupę stanowili maturzyści, których postawa w stosunku do wykształcenia była ambiwalentna/dwuwartościowa (45%), kolejną zaś maturzyści o postawie autotelicznej (42%). Tylko 8% badanych cechowała postawa instrumentalna. Kryzys dostrzegany w końcu lat osiemdziesiątych na wielu poziomach życia społecznego, szczególnie w sferze publicznej, dotknął również edukację. Nie zgodzono się jednak co do jego przyczyn, powiązań z systemem globalnym czy możliwości przełomu. Autorowi najbardziej prawdopodobna wydawała się hipoteza mówiąca, że może on doprowadzić do restrukturyzacji systemu wartości społeczeństwa polskiego.