Abstrakt: |
Celem badania było określenie atrybucji związanych z realizacją wartości moralnych i ich uwarunkowaniami osobowościowymi. Anonimowe badanie przeprowadzono metodą audytoryjną wśród 422 uczniów klas pierwszych i trzecich ze szkół średnich różnych typów (liceum ogólnokształcące, plastyczne, muzyczne, sportowe itp.). W grupie badanych było 269 dziewcząt (63,7%) i 153 chłopców (36,2%). Wykorzystano następujące narzędzia badawcze: Arkusz dla ucznia, który składał się z 32 haseł cech-zachowań pozytywnych i negatywnych oraz odpowiadających im dwudziestostopniowych skal. Arkusz służył do oznaczania stopnia określonych zachowań; wykorzystano go w pierwszym etapie w grupie 196 uczniów szkół ponadpodstawowych; Autoportret psychologiczny M.I. Steina (Self-decsription Test); Inwentarz Osobowości H.J. Eysencka (Maudsley Personality Inventory); Kwestionariusz Delta R.Ł. Drwala do pomiaru poczucia kontroli; Kwestionariusz KAS R.Ł. Drwala i T. Wilczyńskiej do pomiaru aprobaty społecznej; Skalę Samooceny W.H. Fittsa; siedmiostopniowe pytanie-skalę do samooceny osiągnięć szkolnych; siedmiostopniowe pytanie-skalę do pomiaru tendencji do rywalizacji. Badania pokazały niską realizację m.in. pracowitości, aktywności, ambicji wśród uczniów szkół średnich. Młodzież przypisuje sobie mały stopień pozytywnych zachowań, które decydują o ich rozwoju – 15% badanych deklarowało u siebie bardzo dużą lub dużą dbałość o samorozwój. Tak niski odsetek może być spowodowany dużym samokrytycyzmem, właściwym dla wieku uczniów szkół ponadpodstawowych. Poza tym uczniowie osiągający dobre wyniki w nauce przypisywali sobie realizację większej liczby zachowań pozytywnych. Wyniki badań świadczą o dość słabej kondycji psychicznej młodzieży – mniej niż 10% badanych ma wysokie poczucie własnej wartości, a ponad 50% odczuwa niski stopień spokoju wewnętrznego i pewności siebie. |