Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w trzech grupach wiekowych u osób z zaburzeniem jąkania się (A: 7-11 lat; B: 12-16 lat; C: 17 i więcej lat). Celem badań było ustalenie związków i zależności pomiędzy intensywnością występowania nieprototypowych realizacji jednostek mowy (prototypy językowe) oraz objawów pozajęzykowych (prototypy pozajęzykowe) u osób jąkających się a wiekiem tych osób. Główny problem badawczy brzmi: czy istnieje, a jeżeli tak, to jaki związek pomiędzy niepłynną realizacją jednostek mowy i zaburzonymi objawami pozajęzykowymi a wiekiem osób jąkających się i czy występują istotne różnice ilościowe i jakościowe, które stanowią prototypy dla tych grup? W badaniach zastosowano metodę sondażu (technika wywiadu; autorski formularz, tzw. wkładka do karty logopedycznej przeznaczona dla osób z jąkaniem oraz Kwestionariusz Cooperów do Oceny Jąkania). Wywiady były prowadzone z dziećmi, młodzieżą, dorosłymi, z rodzicami, opiekunami i osobami wspierającymi terapię, z wychowawcą klasy, pedagogiem szkolnym lub psychologiem. Dodatkowo zastosowano analizę dokumentów (opinie poradni psychologiczno-pedagogicznych). Łącznie badaniami objęto grupę 250 osób z problemem jąkania się (w wieku 7-42 lata; płeć męska – 82,8%; płeć żeńska – 17,2%). Posłużono się doborem losowym. Do analizy danych posłużono się metodami statystycznymi (Test Istotności Różnic Chi-kwadrat). W każdej z badanych grup wiekowych najczęściej występującymi kategoriami były kategorie bloków tonicznych równolegle w subkategorii samogłosek i spółgłosek w nagłosie, śródgłosie i wygłosie wyrazowym. Różnice międzygrupowe uwidoczniły się w momencie blokowania tonicznego na spółgłoskach i na samogłoskach w nagłosie oraz w przypadku subkategorii blokowania klonicznego frazy. Doniesienie zawiera również m.in. informacje o wynikach badań dotyczących typów jąkania (toniczne, kloniczne, kloniczno-toniczne/mieszane). |