Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu diagnozy przebiegu procesu dydaktycznego związanego z zagadnieniami związanymi z dziedziczeniem biologicznym. Do zebrania materiału badawczego posłużono się metodą sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem ankiety. Kwestionariusz wypełniło 150 nauczycieli oraz 90 studentów (przyszłych nauczycieli biologii). W trakcie badania przeprowadzono również 36 obserwacji lekcji, które odbyły się w klasach o profilu podstawowym LO. Zdaniem respondentów (czynnych pedagogów) do zagadnień, których realizacja jest niezbędna w prawidłowym procesie nauczania dotyczącego dziedziczenia biologicznego, zaliczono przede wszystkim: znaczenie mitozy i mejozy (98%), budowę i funkcję jądra komórkowego (68%), budowę komórki (63%), kwasy nukleinowe (62%), przebieg mitozy i mejozy (58%) oraz budowę nukleotydów (53%). Zgodnie ze zgromadzonym materiałem wykazano również, że za najtrudniejsze zagadnienia na poziomie gimnazjalnym uznano: crossing-over, rekombinację, rekombinanty (w ocenie 33,3% badanych niemożliwe do zrealizowania), anemię sierpowatą (33,3% ankietowanych określiło zagadnienie jako bardzo trudne), bloki metaboliczne (33,3% osób uznało je za bardzo trudne, a 66,7% za trudne). Natomiast wśród najłatwiejszych znalazły się takie pojęcia jak: aminokwas, peptyd, białko, jądro komórkowe, chromosomy, gameta, zygota, haploid, diploid, genotyp oraz fenotyp. Według ankietowanych studentów do najczęstszych metod stosowanych przez nauczycieli liceum ogólnokształcącego w nauczaniu zagadnień dotyczących dziedziczności należały: wykład (68,7%), praca z podręcznikiem (23%), pogadanka (30,7%) oraz elementy nauczania laboratoryjnego (7,6%). Do najczęściej formułowanych przez studentów propozycji zmian w procesie nauczania zaliczono m.in. uważniejsze kształtowanie mikroskopowania (30,7%) czy wykonywania rysunków poszczególnych faz mitozy i mejozy (30,7%). W wyniku przeprowadzonych obserwacji potwierdzono ogólną opinię ankietowanych studentów o najpopularniejszych metodach i środkach dydaktycznych (tj. wykład oraz podręcznik). |