Abstrakt: |
Doniesienie badawcze pokazuje wyniki dwuletnich badań dotyczących zjawiska narratyzowania (występowanie i funkcjonowanie schematów i struktur narracyjnych). Główny problem badawczy: pojawianie się i odczytywanie schematów narracyjnych. Główne pytania badawcze: czy schematy narracyjne istnieją w umyśle odbiorcy (jeśli tak, to kiedy) oraz w jakich warunkach i okolicznościach pojawiają się, a także jakie przybierają formy?; czy rozumienie struktur fabularnych zależy od wieku, stopnia rozwoju psychofizycznego dziecka, naturalnych jego predyspozycji, czy od jeszcze innych czynników albo po części od każdego z nich? Badaniom poddano dzieci w wieku: 5, 6, 8, 10, 12 i 14 lat. Przebadano także klasę eksperymentalną o profilu filmoznawczo-medialnym (12-latki). W badaniu wykorzystano testy do weryfikacji kompetencji audiowizualnych. Posłużono się następującą procedurą badawczą: projekcja materiału filmowego, rozmowa w przedszkolnych grupach o obejrzanym materiale, opis obejrzanego materiału w formie historyjki w grupach starszych, opracowanie materiału. Na podstawie badań wyróżniono trzy schematyczne sposoby obróbki przekazu audiowizualnego: schemat retrospekcji, pominięcia i dopełnienia. Wyniki badań potwierdzają, że we wszystkich badanych grupach respondentów pojawiają się te same sposoby odbioru/odczytu (znaczące różnice występują w merytorycznej warstwie wypowiedzi – świadczy to o rozwijaniu się schematu dopełnienia wraz z wiekiem badanego). Badania dowodzą, że najbardziej dominującym w badaniach schematów i struktur narracyjnych jest schemat pominięcia/usunięcia (przyczyną jest problem w interpretowaniu materiału filmowego). Wyniki badań potwierdzają także, że niewielki odsetek badanych w opisie materiału filmowego posłużył się schematem retrospekcji, narracji z usuniętą sceną kluczową czy narracją o konstrukcji ramowej. |